Một số bệnh mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp có thể dẫn đến động kinh. Tìm hiểu nguyên nhân, cơ chế và cách phòng ngừa hiệu quả trong bài viết này.
Ngày đăng: 12-11-2025
12 lượt xem
Bệnh động kinh là một rối loạn mạn tính của hệ thần kinh trung ương, đặc trưng bởi sự xuất hiện lặp đi lặp lại của các cơn co giật do hoạt động điện bất thường trong não. Đây là một trong những bệnh lý thần kinh phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hàng chục triệu người trên toàn thế giới.
Động kinh có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, song thường gặp ở trẻ em và người cao tuổi. Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng: từ yếu tố di truyền, tổn thương não sau chấn thương, viêm nhiễm, đến các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch máu não...
Trong nhiều năm gần đây, các chuyên gia thần kinh cảnh báo rằng một số bệnh mạn tính phổ biến ở người Việt Nam như huyết áp cao và tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện hoặc làm nặng thêm tình trạng động kinh.
Mối liên hệ giữa các bệnh lý mạn tính và bệnh động kinh
Các bệnh lý mạn tính có xu hướng ảnh hưởng đến hệ mạch máu, hệ thần kinh và các cơ quan quan trọng khác trong cơ thể. Khi quá trình lưu thông máu hoặc chuyển hóa năng lượng bị rối loạn, não bộ là cơ quan nhạy cảm nhất với sự thiếu hụt oxy và glucose sẽ bị tổn thương, từ đó hình thành các ổ điện bất thường gây ra cơn động kinh.
Hai bệnh lý mạn tính điển hình nhất liên quan đến động kinh là tăng huyết áp và đái tháo đường. Ngoài ra, xơ vữa động mạch, bệnh thận mạn tính, béo phì hay rối loạn mỡ máu cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh động kinh

Một số bệnh lý có nguy cơ dẫn đến bệnh động kinh
Tăng huyết áp gây tổn thương não và dẫn đến động kinh như thế nào?
Tăng huyết áp là tình trạng áp lực máu trong động mạch cao hơn mức bình thường, khiến thành mạch bị căng và tổn thương theo thời gian. Khi huyết áp cao kéo dài, các mạch máu trong não có thể bị xơ cứng, hẹp lại hoặc vỡ ra, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như:
- Xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết)
- Thiếu máu não cục bộ (nhồi máu não)
- Hình thành các ổ sẹo hoặc tổn thương thần kinh
Những vùng não bị tổn thương này có thể trở thành ổ phát điện bất thường, là nguồn gốc của các cơn co giật và động kinh sau đột quỵ. Ở người lớn tuổi, tăng huyết áp là bệnh lý phổ biến nhất và cũng là nguyên nhân hàng đầu của động kinh mắc phải ở tuổi già.
Nghiên cứu cho thấy, hơn 30% bệnh nhân động kinh khởi phát sau 60 tuổi có tiền sử bệnh mạch máu não do tăng huyết áp. Các cơn động kinh có thể xuất hiện ngay sau cơn đột quỵ hoặc nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau đó.
Phòng ngừa động kinh ở người bị tăng huyết áp
Để giảm nguy cơ xuất hiện động kinh, người bệnh tăng huyết áp cần:
- Kiểm soát huyết áp ổn định dưới 130/80 mmHg theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Duy trì chế độ ăn ít muối, tăng rau xanh, hạn chế mỡ bão hòa.
- Tập thể dục đều đặn, tránh căng thẳng, mất ngủ.
- Dùng thuốc hạ áp đúng liều, đúng giờ, không tự ý ngừng thuốc.
- Tái khám định kỳ để kiểm tra chức năng tim mạch và não bộ.
Kiểm soát tốt huyết áp không chỉ giúp phòng ngừa đột quỵ và bệnh tim, mà còn bảo vệ hệ thần kinh, giảm nguy cơ động kinh về lâu dài.

Bệnh huyết áp dễ gây ra bệnh động kinh ở người cao tuổi
Đái tháo đường – “bệnh chuyển hóa” làm tăng nguy cơ động kinh
Đái tháo đường (tiểu đường) là bệnh mạn tính đặc trưng bởi nồng độ đường huyết cao kéo dài. Khi glucose trong máu tăng cao trong thời gian dài, các mạch máu nhỏ ở não bị tổn thương, dẫn đến:
- Giảm lưu thông máu não.
- Thiếu oxy và năng lượng cung cấp cho tế bào thần kinh.
- Tăng quá trình oxy hóa và viêm nhiễm trong mô não.
Từ đó, các tế bào thần kinh trở nên nhạy cảm và dễ bị kích thích bất thường, gây ra các cơn co giật. Ở người tiểu đường, biến chứng hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết cấp tính đều có thể gây động kinh tạm thời hoặc kéo dài.
Hạ đường huyết và cơn co giật
Khi lượng đường trong máu hạ quá thấp (dưới 3 mmol/L), não không đủ năng lượng hoạt động. Người bệnh có thể bị run, vã mồ hôi, lú lẫn, co giật hoặc hôn mê. Nếu tình trạng hạ đường huyết xảy ra nhiều lần, não bộ bị tổn thương lâu dài, làm tăng nguy cơ phát triển động kinh mạn tính.
Tăng đường huyết kéo dài cũng gây nguy hiểm
Ngược lại, khi đường huyết tăng cao kéo dài, mạch máu và tế bào thần kinh bị viêm mạn tính, tạo điều kiện cho các ổ tổn thương trong não hình thành. Những vùng tổn thương này có thể gây cơn động kinh không rõ nguyên nhân ở bệnh nhân tiểu đường type 2.
Biện pháp phòng ngừa động kinh ở người bị tiểu đường
Người bệnh tiểu đường có thể giảm nguy cơ động kinh bằng cách:
- Duy trì đường huyết ổn định theo chỉ số HbA1c < 7%.
- Ăn uống điều độ, chia nhỏ bữa, tránh bỏ bữa hoặc ăn quá nhiều tinh bột nhanh.
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn.
- Theo dõi đường huyết thường xuyên, đặc biệt trước khi ngủ hoặc khi tập thể dục.
- Dùng thuốc hoặc insulin đúng hướng dẫn.
Một số nghiên cứu cho thấy, việc bổ sung vitamin nhóm B (B1, B6, B12) và magie giúp bảo vệ tế bào thần kinh và ổn định hoạt động điện não, góp phần phòng ngừa bệnh động kinh ở người tiểu đường.

Kiểm soát tốt bệnh tiểu đường để ngăn ngừa biến chứng bệnh động kinh
Một số bệnh lý mạn tính khác có thể liên quan đến động kinh
Xơ vữa động mạch và bệnh mạch máu não
Xơ vữa động mạch khiến các mạch máu não bị hẹp và giảm lưu lượng máu, dễ gây thiếu máu não cục bộ. Tình trạng này không chỉ gây mất trí nhớ, chóng mặt, đột quỵ, mà còn là nguyên nhân tiềm ẩn của động kinh thứ phát.
Bệnh thận mạn tính
Khi chức năng thận suy giảm, độc chất tích tụ trong máu (ure, creatinin) ảnh hưởng đến hoạt động điện của tế bào thần kinh. Người bệnh có thể xuất hiện cơn co giật do rối loạn điện giải hoặc tăng ure huyết. Nếu không kiểm soát tốt, các cơn này có thể tiến triển thành động kinh.
Béo phì và rối loạn mỡ máu
Béo phì làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường và xơ vữa mạch, gián tiếp làm tăng khả năng tổn thương não. Ngoài ra, chất béo bão hòa và cholesterol cao ảnh hưởng đến dẫn truyền thần kinh, góp phần làm mất cân bằng hoạt động điện não, dễ gây ra bệnh động kinh
Vai trò của chế độ dinh dưỡng và lối sống trong phòng ngừa động kinh
Một lối sống khoa học có thể giúp ngăn ngừa và kiểm soát bệnh mạn tính, đồng thời giảm nguy cơ phát sinh động kinh. Trong đó, người bệnh cần chú ý đến 2 yếu tố là dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh:
- Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế đường, muối, chất béo động vật.
- Ăn cá biển, hạt óc chó, hạt chia để bổ sung omega-3 tốt cho thần kinh.
- Uống đủ nước, tránh cà phê hoặc chất kích thích gây mất ngủ.

Dinh dưỡng lành mạnh và lối sống khoa học giảm nguy cơ động kinh
- Duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng kéo dài.
- Không hút thuốc, không lạm dụng rượu bia.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm biến chứng thần kinh.
Như vậy, bệnh động kinh không chỉ xuất hiện ở người trẻ hay do yếu tố di truyền,0. mà còn có thể là hậu quả của các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, xơ vữa mạch máu. Kiểm soát tốt các bệnh lý nền chính là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ não bộ và phòng ngừa động kinh.
Mỗi người nên chủ động theo dõi huyết áp, đường huyết định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và khám chuyên khoa thần kinh khi có triệu chứng bất thường.
ĐÔNG Y TRỊNH GIA CHUYÊN ĐIỀU TRỊ BỆNH CO GIẬT ĐỘNG KINH BẰNG PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ GIA TRUYỀN
Kế thừa và phát huy trên cơ sở điều trị thực tiễn từ nhiều bệnh nhân, qua nhiều năm. Chúng tôi ngày càng hoàn thiện bài thuốc gia truyền điều trị bệnh động kinh ở người lớn và động kinh ở trẻ em. Hiện nay có tỷ lệ khỏi bệnh trên 95%.
Để biết chi tiết vui lòng liên hệ ngay để được tư vấn:
0378 041 262 lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh.
0913 82 60 68 Trịnh Thế Anh: Số nhà 10/1/2 A đường 26, Phường Linh Đông, Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh
TÂM SỰ CỦA GIA ĐÌNH CÓ CON ĐIỀU TRỊ KHỎI BỆNH ĐỘNG KINH BẰNG ĐÔNG Y TRỊNH GIA
Gửi bình luận của bạn