ĐỘNG KINH: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, PHÂN LOẠI VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA THEO ĐÔNG Y

ĐỘNG KINH: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, PHÂN LOẠI VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA THEO ĐÔNG Y

I. Giới thiệu về bệnh động kinh

Bệnh động kinh, còn được gọi là kinh giật, là một rối loạn mãn tính của hệ thần kinh trung ương, đặc trưng bởi các cơn co giật tái phát và không kiểm soát. Theo Đông y, động kinh là hệ quả của sự mất cân bằng âm dương, khí huyết rối loạn và đàm thấp tích tụ, làm ảnh hưởng đến chức năng của tạng phủ và kinh mạch. Điều này gây ra sự bất ổn định trong hệ thần kinh, dẫn đến các cơn co giật và các triệu chứng thần kinh khác.

II. Nguyên nhân gây động kinh theo Đông y

A. Đông y cho rằng động kinh phát sinh từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:

1. Đàm thấp ứ trệ

Do ăn uống không điều độ, thức ăn khó tiêu hoặc ăn quá nhiều đồ béo, cay, và ngọt, gây tích tụ đàm thấp trong cơ thể.

Đàm thấp cản trở sự lưu thông của khí huyết, tích tụ ở não, gây tắc nghẽn kinh mạch và làm rối loạn thần kinh.

2. Can phong nội động

Can phong là tình trạng gan không điều hòa tốt, khiến gió (phong) sinh ra bên trong cơ thể. Nguyên nhân có thể do căng thẳng, lo âu kéo dài hoặc sự tích tụ của đàm nhiệt.

Khi can phong nổi lên, gây rối loạn hệ thần kinh, kích thích các cơn co giật.

3. Khí huyết hư suy

Sự suy giảm chức năng của tỳ vị (lách) và thận, làm giảm khả năng chuyển hóa và lưu thông khí huyết, gây hư suy và khiến cơ thể mất cân bằng.

Khi khí huyết không lưu thông tốt, não không được cung cấp đủ dưỡng chất, dẫn đến các cơn co giật.

4. Tâm thận bất giao

Khi thận âm yếu, không thể kiểm soát được tâm hỏa (lửa của tim), gây nên sự mất cân bằng giữa tâm và thận. Điều này tạo ra tình trạng hỏa bốc lên não, gây nên co giật và các triệu chứng liên quan đến tinh thần.

B. Nguyên nhân theo thực tế:

1. Với trẻ em

Sinh non thiếu tháng, sinh mổ, cạn nước ối, dây rốn quấn cổ dẫn đến bị ngạt, tổn thương vùng bụng khi mẹ đang mang thai, nhiễm độc thai nhi (mẹ mang thai phải làm việc trong môi trường độc hại), thiếu chất dinh dưỡng, té ngã tổn thương vùng đầu,...cũng là nguyên nhân dẫn đến bị chứng bệnh động kinh/ giật kinh phong.

Bị sốt cao dẫn đến co giật: nếu sốt trên 40 độ dẫn tới co giật thì bình thường, chỉ cần hạ sốt là hết co giật. Nhưng, sốt chỉ ở mức 38, 39 độ mà co giật thì phần nhiều đã bị chứng động kinh (đặc biệt giật từ 3 lần trở lên).

2. Với người lớn

Tai nạn lao động, tai nạn giao thông,...làm tổn thương vùng đầu cũng có nguy cơ cao bị co giật động kinh.

Thức đêm, lạm dụng các chất kích thích, sinh hoạt không điều độ, thiếu hay thừa chất dinh dưỡng cũng là nguyên nhân dẫn đến co giật động kinh/ giật kinh phong.

Và một phần tỷ lệ rất nhỏ là do di truyền.

LƯU Ý: Căn bệnh co giật động kinh phần nhiều khi chụp chiếu, điện não đồ sẽ không thấy, không ra bệnh. Chỉ một số ít mới thấy sóng não bất thường. Bởi vậy, khi gia đình có người bị co giật thì nên quay video lại để đi khám sẽ chẩn đoán chính xác hơn.

Có hạn chế với người bị co giật động kinh vào ban đêm, vì lúc này gần như người nhà không phát hiện được.

III. Triệu chứng và biểu hiện lâm sàng của động kinh

Triệu chứng của bệnh động kinh thường xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh, bao gồm

1. Cơn động kinh toàn thân

Thường đi kèm với các triệu chứng mất ý thức, cơ thể co giật mạnh, mắt trợn ngược, miệng sùi bọt trắng hoặc xanh.

Bệnh nhân có thể kêu la, nắm chặt tay hoặc chân co quắp.

Sau cơn động kinh, bệnh nhân thường tỉnh dậy với cảm giác mệt mỏi, đau nhức cơ bắp và có thể không nhớ gì về cơn co giật.

Có người sẽ tỉnh bình thường trở lại sau vài phút co giật. Cũng có người phải mất thời gian vài chục phút thậm chí cả tiếng mới hồi phục bình thường lại được. Cũng có trường hợp phải vài ngày mới bình phục hoàn toàn. Vì sau cơn co giật động kinh, người mệt mỏi, đau nhức, tê bại chân tay, đầu đau.

Thường sau cơn co giật động kinh, bệnh nhân cũng không nhớ được chuyện gì đã xảy ra với bản thân.

2. Cơn động kinh khu trú/ động kinh cục bộ

Chỉ ảnh hưởng đến một phần cơ thể như tay, chân, mặt hoặc mắt. Các cơn này có thể kéo dài ngắn hoặc lặp đi lặp lại trong thời gian ngắn.

Bệnh nhân vẫn có thể giữ ý thức nhưng cảm nhận sự tê liệt hoặc run rẩy cục bộ.

Với trường hợp này, phần nhiều bệnh nhân không bị đau nhức hay mệt mỏi. Các cơn diễn ra nhanh chóng. Đôi khi người bên cạnh không phát hiện ra.

Với trẻ em thường có biểu hiện lắc lắc đầu, hay gật đầu xuống. Trẻ sơ sinh thường bị tím tái mặt, nước mắt chảy, sùi bọt mép giống như sùi bọt cáy (đây là lý do các mẹ không phát hiện được con mình đã bị động kinh), gồng người, tay chân co cứng, mọi thứ diễn ra rất nhanh.

Với động kinh vắng ý thức, thường thì bệnh nhân vẫn ý thức được mọi chuyện đã xảy ra với mình.

3. Biểu hiện tinh thần và tâm lý

Trước hoặc sau cơn co giật, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng như hồi hộp, lo lắng, cảm thấy mơ màng, hoặc thậm chí có các triệu chứng hoang tưởng, rối loạn ý thức ngắn hạn.

Với trẻ em bị động kinh thường hay sợ tiếng nói to, tiếng động mạnh, tiếng nhạc mở lớn, tiếng sấm sét. Cho nên, khi có con cái bị động kinh thì cha mẹ cần lưu ý. Không nói to, hù dọa, quát mắng, mở nhạc to với con. Đặc biệt khi trời mưa có sấm sét thì cần ôm con vào lòng, trấn an con mỗi khi con sợ hãi. Để con được an tâm về mặt tinh thần, thần kinh.

SAU 5 NĂM GẶP LẠI

IV. Phân loại động kinh trong Đông y

Đông y phân loại động kinh dựa trên các nguyên nhân và triệu chứng cụ thể để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp:

1. Động kinh do đàm thấp

Triệu chứng: Nặng đầu, chóng mặt, lưỡi có rêu trắng, nhầy; kèm theo cơn co giật.

2. Động kinh do can phong nội động

Triệu chứng: Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, tức ngực, mặt đỏ, cơn co giật mạnh khi căng thẳng hoặc tức giận.

3. Động kinh do khí huyết hư suy

Triệu chứng: Mệt mỏi, thiếu năng lượng, tay chân lạnh, da xanh xao, và co giật nhẹ hoặc kéo dài.

4. Động kinh do tâm thận bất giao

Triệu chứng: Mất ngủ, hồi hộp, nóng trong người, đổ mồ hôi trộm, cơn co giật thường xảy ra vào ban đêm.

V. Cách phòng ngừa và điều trị động kinh theo Đông y

Để phòng ngừa và điều trị bệnh động kinh hiệu quả, Đông y đề xuất các phương pháp sau:

Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống

Hạn chế đồ ăn cay, nóng, dầu mỡ, và đồ ngọt, thay vào đó là các loại thực phẩm mát như rau xanh, trái cây và ngũ cốc.

Tránh stress, duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, và hạn chế các yếu tố gây căng thẳng.

Rèn luyện tinh thần và cơ thể

Tập thiền định, yoga, hoặc các bài tập thở sâu để giúp cơ thể thư giãn và cân bằng âm dương.

Duy trì tâm trạng thoải mái, tránh xúc động mạnh và căng thẳng tinh thần quá mức.

Hạn chế tối đa chấn thương trong cuộc sống (tham gia giao thông, lao động,...)

Với phụ nữ khi mang thai cần ăn uống, nghỉ ngơi phù hợp, không để kiệt sức, quá sức, không lao động, sống ở nơi nhiễm độc hại. Đặc biệt khi tiêm chủng cần phải tuân thủ về thời gian quy định, không mang thai ngoài ý muốn khi còn trong thời gian tiêm chủng, vì dễ gây ngộ độc thai nhi.

Không lạm dụng các chất kích thích, chất cấm

VI. Kết luận

Bệnh động kinh không chỉ là vấn đề y học hiện đại mà còn được Đông y quan tâm và nghiên cứu từ lâu đời. Việc điều trị động kinh theo Đông y không chỉ tập trung vào triệu chứng mà còn tìm hiểu và loại bỏ nguyên nhân sâu xa, giúp cơ thể tái cân bằng và phục hồi chức năng tạng phủ. 

LIÊN HỆ TƯ VẤN CHỮA BỆNH ĐỘNG KINH BẰNG PHÁC ĐỒ CỦA ĐÔNG Y TRỊNH GIA