Hội chứng hoang tưởng Cotard là gì?

Hội chứng hoang tưởng Cotard hay còn gọi là “Hội chứng xác chết biết đi”, là khi người mắc phải tin rằng mình đã chết, không còn tồn tại hay mất hết nội tạng.

Thông thường, những bệnh nhân Cotard điển hình sẽ chối bỏ việc họ tồn tại, có nghĩa là họ cảm thấy rất khó chấp nhận thực tại. Họ trở nên thu mình với mọi người và có xu hướng không chăm sóc bản thân một cách kỹ càng. Hoang tưởng này thường thấy ở những người bị tâm thần phân liệt

Triệu chứng của hội chứng Cotard

Từ khi bắt đầu được mô tả, hội chứng hoang tưởng Cotard là một tình trạng hiếm và khá ít nghiên cứu. Tuy nhiên càng về sau, các triệu chứng được ghi nhận và bổ sung nhiều hơn. Qua nhiều nghiên cứu và báo cáo, các triệu chứng được nhận thấy bao gồm:

- Hoang tưởng phủ định: là triệu chứng tiêu biểu nhất của hội chứng Cotard. Người bệnh không chỉ phủ nhận bản thân mà còn phủ định thế giới bên ngoài, cho rằng người thân đã chết.

- Hoang tưởng về sự bất tử: có những trường hợp người bệnh cho rằng mình đã chết nhưng nói rằng anh ta sợ chết, nói rằng mình bất tử (nên không cần chăm sóc, ăn uống).

- Hoang tưởng tự buộc tội: tự coi mình là kẻ có tội, ma quỷ và nhận sự trừng phạt của thánh thần. Họ nhận thấy sức mạnh bên trong chi phối mình và họ không thể điều khiển bản thân.

- Rối loạn cảm giác và ảo giác: thường thấy trong trạng thái hoang tưởng. Người bệnh luôn nói dạ dày mình thối rữa, hay não đã bị liệt, cơ thể không có máu.

- Phản ứng lo lắng: kích động, chống đối, bỏ ăn, tự hại bản thân, tự tử…

Cotard tuýp 1: hội chứng Cotard đơn thuần với các biểu hiện ảo tưởng mà không hoặc rất ít các biểu hiện rối loạn trầm cảm.

Cotard tuýp 2: hỗn hợp các triệu chứng lo âu, trầm cảm, ảo thanh…

Hội chứng hoang tưởng Cotard là tình trạng khá hiếm

Nguyên nhân gây ra hội chứng Cotard

Mặc dù được đề cập từ những năm 1880 nhưng hội chứng hoang tưởng Cotard không được nghiên cứu nhiều. Đến nay, các chuyên gia vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng này. Tuy nhiên, các chuyên gia đã xác định được một số yếu tố có liên quan đến hội chứng xác sống biết đi.

Các yếu tố thường thấy ở những bệnh nhân mắc hội chứng xác sống biết đi (Cotard):

- Người trong độ tuổi 50

- Người có các vấn đề tâm lý, tâm thần

- Tổn thương thực thể ở não bộ

- Người mắc hội chứng Capgras sẽ có nguy cơ cao mắc hội chứng Cotard (Hội chứng Capgras là một dạng hoang tưởng mà bệnh nhân tin rằng gia đình, bạn bè đều đã bị mạo danh và thay thế)

Một nghiên cứu được thực hiện cho thấy có hơn 89% người mắc hội chứng Cotard bị trầm cảm và hầu hết bệnh nhân đều đi kèm với các vấn đề tâm lý, tâm thần.

Ngoài các vấn đề tâm lý, tâm thần, hội chứng xác sống biết đi cũng có liên quan đến một số vấn đề sức khỏe như:

- Động kinh

- Đau nửa đầu

- Sa sút trí tuệ

- Đa xơ cứng

- Bệnh Parkinson

- U não

- Nhiễm trùng não

- Chấn thương não

Khi chụp MRI não bộ của người bị hội chứng Cotard, các chuyên gia nhận thấy mức hoạt động của thùy đỉnh, vùng trán cực kỳ thấp, ngang bằng với những người đang bị hôn mê hoặc người thực vật. Não bộ hoạt động thấp khiến cho người bệnh mất khả năng phán đoán, nhận thức và hình thành những niềm tin sai lầm.

Các chuyên gia cũng bày tỏ sự ngạc nhiên về não bộ của người bị hội chứng Cotard. Bởi với mức hoạt động như vậy, phần lớn mọi người đều không thể giao tiếp và đi đứng được.

Não bộ của những người mắc hội chứng hoang tưởng Cotard hoạt động rất thấp

Chẩn đoán chứng hoang tưởng Cotard

Như đã đề cập, hội chứng hoang tưởng Cotard chưa được công nhận chính thức trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần DSM-5. Do đó, hiện nay chưa có tiêu chuẩn chẩn đoán đối với hội chứng này. Tuy nhiên, nếu người nhà có biểu hiện của hoang tưởng Cotard, gia đình nên cưỡng chế bệnh nhân đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Bác sĩ thường sẽ dựa vào biểu hiện lâm sàng và các vấn đề sức khỏe tâm lý, thần kinh đi kèm để xác định nguy cơ mắc hội chứng này. Về bản chất, hội chứng xác sống biết đi (Cotard) là hoang tưởng với nội dung kỳ quái. Do đó, hội chứng này thường xuất hiện ở những trường hợp rối loạn tâm thần có biểu hiện loạn thần như tâm thần phân liệt, loạn thần do nghiện rượu bia, bệnh hoang tưởng, rối loạn lưỡng cực kèm loạn thần,…

Điều trị hội chứng hoang tưởng Cotard như thế nào?

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị hội chứng hoang tưởng Cotard này. Để tìm ra con đường phù hợp nhất, cần hiểu biết về tình trạng bệnh và mối liên hệ của nó với các vấn đề tâm thần kinh đang có ở bệnh nhân. Việc xác định đúng loại ảo tưởng Cotard mắc phải, là đơn thuần hay có các rối loạn trầm cảm đi kèm giúp ích nhiều cho việc chữa trị.

Trong phần lớn trường hợp, sự phối hợp nhiều phương thức đưa đến hiệu quả tốt nhất cho bệnh nhân. Các cách hiện tại bao gồm: sốc điện, trị liệu tâm lý và dùng thuốc.

Sốc điện (ECT)

Liệu pháp sốc điện là một lựa chọn điều trị có hiệu quả. Các xung điện nhỏ đi vào não làm thay đổi các phản ứng hóa học bên trong giúp cải thiện một số triệu chứng bệnh.

Liệu pháp hóa dược

Về bản chất, hội chứng xác sống biết đi là một dạng hoang tưởng. Do đó, sử dụng thuốc có thể cải thiện hoang tưởng nói chung và hội chứng Cotard nói riêng. Đối với hội chứng này, bệnh nhân thường được chỉ định dùng thuốc dài dạn và đôi khi là suốt đời. Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị hội chứng xác sống biết đi thường là:

- Thuốc chống trầm cảm

- Thuốc an thần

- Thuốc chống loạn thần kinh

Tùy theo tình trạng cụ thể ở từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp. Trong đó, thuốc chống loạn thần là nhóm thuốc chính. Thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm chỉ được sử dụng cải thiện một số triệu chứng có liên quan như lo lắng, bất an, căng thẳng, mất ngủ, đau khổ, muộn phiền,…

Trị liệu tâm lý

Ngoài hai phương pháp trên, một số bệnh nhân mắc chứng hoang tưởng Cotard sẽ được điều trị bằng liệu pháp tâm lý. Trong đó, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) được đánh giá là phương pháp mang lại hiệu quả tối ưu nhất.

Trong liệu pháp này, chuyên gia sẽ tập trung vào việc thay đổi suy nghĩ, niềm tin sai lầm của người bệnh. Đồng thời giúp người bệnh thay đổi những hành vi không phù hợp như không vệ sinh cá nhân, không ăn uống, các hành vi tự hủy hoại,…

Biện pháp điều trị tâm lý cũng thường được sử dụng cho bệnh nhân hoang tưởng Cotard

Đa phần người mắc hội chứng Cotard đều sẽ được điều trị kết hợp bằng thuốc, trị liệu tâm lý và liệu pháp sốc điện (ECT). Mức độ đáp ứng với điều trị sẽ có sự khác biệt ở từng bệnh nhân nhưng nhìn chung tất cả bệnh nhân đều có cải thiện thích cực.

Hội chứng Cotard (hội chứng xác sống biết đi) là một dạng rối loạn tâm thần mức độ nặng. May mắn thay, tỷ lệ mắc chứng bệnh này rất thấp và hầu hết đều có đáp ứng tốt khi điều trị. Để kiểm soát tốt hội chứng Cotard, bác sĩ sẽ yêu cầu điều trị song song với các rối loạn tâm lý, tâm thần đi kèm.

Chữa bệnh hoang tưởng bằng thuốc đông y cực hiệu quả

Thuốc Đông y chữa bệnh hoang tưởng không chỉ mang lại hiệu quả cao mà còn giúp cho cơ thể người bệnh không gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn. Một số bài thuốc được áp dụng để chữa bệnh tâm thần hoang tưởng phổ biến nhất hiện nay bao gồm:

Thể đàm thấp kết tụ: Biểu hiện chủ yếu là tư duy phân tán, tình cảm lạnh nhạt, hành vi chậm chạp, thích cô độc, có ảo giác, vùng thượng vị đầy tức, miệng nhớt dính, rêu lưỡi dày

Sài hồ, bạch truật mỗi thứ 12 g, hương phụ, thạch xương bồ, chỉ thực mỗi thứ 15 g; uất kim, phục linh mỗi thứ 30 g; đởm nam tinh, khương trúc nhự, khương bán hạ, bạch phàn mỗi thứ 10 g, trần bì 6 g. Sắc uống ngày 1 thang.

Thể đàm hỏa nhiễu thần minh: Triệu chứng chủ yếu là bứt rứt không yên, nói hét lung tung, mắt tai đỏ, tinh thần kích động, ít ngủ hoặc thức trắng đêm, thích ăn đồ lạnh, đại tiện táo, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng.

Hoàng liên 5 g, sinh đại hoàng 8 g (cho sau), mang tiêu 15 g (hòa uống), toàn qua lâu, từ thạch, trân châu, phục thần mỗi thứ 30 g; đởm nam tinh, khương bán hạ, chỉ thực mỗi thứ 10 g; trần bì, trúc nhự 6 g, thiên trúc hoàng 12 g, thạch xương bồ 30 g, viễn chí 12 g. Sắc uống ngày 1 thang.

Thể khí trệ huyết ứ: Triệu chứng chủ yếu là bứt rứt không yên, nói năng bậy bạ, hành vi vô ý thức, ảo giác nghe nhìn, sắc mặt tối sạm, nữ giới mất kinh hoặc kinh có huyết cục, chất lưỡi tím hoặc có điểm ứ huyết.

Đông y có hiệu quả rất tốt trong điều trị bệnh hoang tưởng

Đương quy, tang bạch bì, tử tô mỗi thứ 12 g, xích thược, hồng hoa, sài hồ, hương phụ, trần bì, xuyên khung mỗi thứ 10 g, đào nhân 20 g, uất kim 30 g, bồ hoàng, đan sâm mỗi thứ 15 g; nếu lạnh thì thêm phụ tử 6 g, can khương 3 g.

Thể âm hư hỏa vượng: Triệu chứng chủ yếu là hưng phấn, hiếu động, nghe nhìn có ảo giác, hát ca cười nói huyên thuyên, đánh người, phá của, ăn nhiều, dục tính mạnh, người gầy, miệng khô khát, lưỡi đỏ ít rêu.

Sinh địa, huyền sâm mỗi thứ 15 g, mạch môn đông, địa cốt bì mỗi thứ 12 g, hoàng liên 5 g, mộc thông 6 g, trúc diệp 10 g, phục thần, táo nhân (sao) mỗi thứ 30 g, sắc uống.

Hội chứng hoang tưởng Cotard là một tình trạng tâm thần hiếm gặp. Càng về sau, các phát hiện và nghiên cứu càng giúp chúng ta nhận thức rõ ràng hơn về triệu chứng, nguyên nhân và cách trị liệu. Hiện tại, sốc điện, trị liệu tâm lý và phối hợp với các thuốc tâm thần phù hợp là lựa chọn hiệu quả để điều trị.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI