Nguyên nhân hoang tưởng ảo giác là gì?

Nguyên nhân của bệnh hoang tưởng áo giác do những biến đổi, khiếm khuyết về rối loạn chuyển hóa của tế bào não, rối loạn chức năng hoạt động của não và chưa một xét nghiệm nào có thể phát hiện được. Đây là bệnh nội sinh nhưng có người vẫn còn lầm lẫn cho rằng đây là bệnh mắc phải do stress, do yếu tố môi trường, do chấn thương.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh hoang tưởng ảo giác chiếm khoảng 1% dân số tương đương 860.000 người. Hoang tưởng ảo giác thường xảy ra nhiều nhất ở độ tuổi 15-25, bất cứ ai cũng có thể mắc phải, tỉ lệ nam-nữ mắc bệnh như nhau. Về cơ bản, hoang tưởng ảo giác có gắn liền mật thiết với bệnh hoang tưởng và bệnh tâm thần phân liệt

Các dấu hiệu nhận biết bệnh hoang tưởng ảo giác

Dần dần cách ly với xã hội, bạn bè

Dấu hiệu đầu tiên để phát hiện người bệnh mắc chứng hoang tưởng ảo giác là đang hoạt bát, vui vẻ bỗng nhiên tăng việc sử dụng thời gian ở trong phòng, đi kèm với bất động, ngủ lịm ban ngày và có nhiều hoạt động về ban đêm, giảm giao tiếp với người thân, bạn bè và sợ ai đó làm hại mình. Bệnh tiến triển làm họ sợ cả thức ăn và nước uống, vì cho rằng mình bị đầu độc bởi những kẻ khủng bố.

Suy giảm hiệu suất làm việc

Hoang tưởng ảo giác gây khó khăn trong việc tập trung chú ý, biểu hiện rõ ở những người lao động trí óc, họ thấy khó khăn trong học tập. Người lao động chân tay không thể dậy sớm và đi làm đúng giờ, họ bị phê bình là chậm chạp và kém hiệu quả trong công việc.

Trầm cảm

Biểu hiện có thể là sự mất quan tâm thích thú với mọi thứ, muốn sống một mình, không muốn giao lưu với bất kì ai, cảm thấy cuộc sống vô vị, rối loạn giấc ngủ và ăn kém ngon miệng.

Thay đổi trong mọi hoạt động

Dấu hiệu sớm của bệnh hoang tưởng ảo giác có thể xuất hiện ở sự thay đổi trong các hoạt động hằng ngày, người bệnh có thể bắt đầu bằng sự suy sụp, trở nên thờ ơ, luôn thấy mệt mỏi và hâug như suốt ngày nằm trên giường. Ngược lại, có người trở nên ít ở nhà, hay đi lang thang đâu đó, trở về với dáng vẻ lôi thôi, lếch thếch và kiệt sức.

Bận tâm quá mức tới sự xuất hiện các triệu chứng cơ thể

Những người có dấu hiệu sớm của bệnh hoang tưởng ảo giác thường bận tâm thái quá đến những gì họ cảm thấy ở cơ thể mình, ví dụ như lo lắng về sự tang cân, họ có thể đứng hang giờ trước gương, kiểm tra mụn nhọt, tự hỏi về các đường nét trên khuôn mặt.

Những ý nghĩ về hành vi kì lạ

Người bệnh có những dấu hiệu ban đầu của chứng hoang tưởng ảo giác thường có những ý nghĩ buộc tội những người xung quanh một cách vô lý. Ví dụ như người chồng mắc bệnh hoang tưởng ảo giác luôn tin rằng vợ mình đang ngoại tình, những lời thanh minh của vợ càng làm anh ta tin tưởng vào ý nghĩ của mình. Hoặc có người tin rằng người trong gia đình đang có âm mưu giết hại họ. Vì vậy, họ rất căm thù người thân, tin tưởng người ngoài.

Người bị hoang tưởng ảo giác thường dễ bị ảnh hưởng bới các yếu tố

Hoang tưởng có thể chi phối hành vi của người bệnh, như từ chối ăn một số thứ họ cho là có độc. Họ nghĩ căn phòng nổ tung hoặc có bẫy, ô tô chạy trên đường là của bọ khủng bố.

Ảo giác

Biểu hiện thường gặp nhất là những ảo giác lời nói, người bệnh luôn nghe được tiếng nói không có thật và thường là chống lại chúng. Ngoài ra họ bị chi phối bởi những lời nói đó, thậm chí tự làm đau bản thân hoặc người xung quanh.

Rối loạn tư duy

Thay đổi quan hệ với người thân, tự nhiên mất hết tình cảm với con cái hoặc vợ chồng. Người bệnh có thể nhận thức được điều này, họ thường phàn nàn không có tình cảm như trước đây, họ có thể nói về sự mất mát người thân một cách dững dưng song lại khóc sướt mướt khi thảo luận một vấn đề không quan trọng.

Các triệu chứng của hoang tưởng ảo giác thường dễ nhận biết

Các dạng hoang tưởng ảo giác thường gặp

Hoang tưởng ảo thanh

Đây là hiện tượng hoang tưởng ảo giác thường gặp nhất, đôi khi chỉ là ảo thanh thô sơ như: nghe thấy tiếng chuông, tiếng còi, tiếng máy nổ, tiếng súng, điệu nhạc...

Trong đó, thường gặp nhất là tiếng người nói rõ rệt như tiếng chuyện trò, tiếng nói có thể to hay nhỏ, có thể từ xa vang lại hay ở gần, từ trên xuống hay từ dưới lên,... Nội dung của ảo thanh có thể là tiếng chế nhạo, cảnh cáo, đe dọa, báo trước một điều chẳng lành hay những lời bình phẩm phê bình, chửi rủa ra lệnh...

Hoang tưởng ảo thị

Ảo thị thường xuất hiện khi quá trình tri giác gặp trở ngại chẳng hạn như rối loạn ý thức (mê sảng, mê mộng), khi quá mệt mỏi, hoảng hốt, hay khi điều kiện ánh sáng thiếu (đêm tối, hoàng hôn).

Nội dung của ảo thị rất đa dạng chẳng hạn: thấy ngọn lửa, thấy đom đóm, thấy khói, sương mù, màu sắc mơ hồ hay một hình ảnh rõ rệt. Có thể là người, động vật, ma quỷ, phong cảnh, một đám đông người hay một đàn thú dữ,... Kích thước của ảo thị có thể giống như tự nhiên, hoặc có thể lớn lên hay nhỏ hơn bình thường

Hoang tưởng ảo giác xúc giác

Khi bị hoang tưởng ảo giác xúc giác, người bệnh có cảm giác như kim châm, điện giật, tê lạnh ẩm ướt, sâu bọ bò trên da hay các vật lạ dưới da...có thể xuất hiện từng lúc hay thường xuyên, ảo giác xúc giác có thể kết hợp với ảo thị.

Bên cạnh đó, người bệnh cảm thấy rõ ràng trong người có những dị vật, những sinh vật nằm yên hay động đậy: đỉa trong tai, rắn trong bụng, ếch trong dạ dày, nước chảy trong đầu, điện giật trong tim, tay chân biến đổi, ma quỷ nhập trong người, bị sờ mó, hiếp dâm.v.v.

Hoang tưởng ảo giác thường xuất hiện kèm nhiều triệu chứng khác nhau

Hoang tưởng ảo giác khi ngủ

Đây là những hình ảnh phát sinh không theo ý muốn trước lúc ngủ, khi nhắm mắt và ở chỗ tối. Hình ảnh thường rất đa dạng, lạ lùng, kỳ quái không giống với các đối tuợng thực tế, ảo giác thường lặp đi lặp lại với tính ám ảnh hay tính định hình.

Tóm lại, hoang tưởng ảo giác là triệu chứng loạn thần khá phổ biến, có thể dẫn đến nhiều mối nguy hiểm khó lường. Vì vậy, khi gặp triệu chứng này bệnh nhân cần đi khám kịp thời để có được tư vấn và có phác đồ điều trị thích hợp.

Hoang tưởng khứu giác và vị giác

Hai loại ảo giác này thường đi đôi với nhau và thường xuất hiện cùng với hoang tưởng. Chẳng hạn: người bệnh bị nghi bị đầu độc và ngửi thấy mùi thối trong cơm, ăn thấy có vị đắng.

Ảo khứu, người bệnh có thể ngửi thấy nhiều mùi khó chịu như: mùi trứng thối, mùi cao su cháy, mùi tóc cháy, mùi xăng ngột ngạt... Ảo vị, người bệnh thường cảm thấy một vị vốn không có trong thức ăn, nước uống như: đắng, chua, cay... Ảo vị và ảo khứu có thể gặp ở người bệnh tâm thần phân liệt, u não, động kinh.

LIÊN HỆ ĐIỀU TRỊ BỆNH HOANG TƯỞNG AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ TẠI ĐÂY

Cần làm gì để giúp đỡ người bệnh có triệu chứng hoang tưởng ảo giác

- Theo dõi việc uống thuốc của bệnh nhân: đặc biệt bệnh nhân hoang tưởng bị hại việc uống thuốc rất khó khăn, cần động viên bệnh nhân uống thuốc đều đặn. Người nhà nên động viên bệnh nhân uống thuốc đều đặn. Phân tích cho bệnh nhân hiểu được cái lợi của uống thuốc và thông báo các tác dụng không mong muốn của thuốc để bệnh nhân hiểu.

- Theo dõi tác dụng không mong muốn của thuốc điều trị: chóng mặt, co rút cơ, ngủ nhiều…nếu bệnh nhân có những dấu hiệu này cần thông báo với bác sỹ.

- Tạo điều kiện cho bệnh nhân có việc làm, các việc đơn giản, có điều kiện giao tiếp trong quá trình làm việc do các hoang tưởng thường nổi dậy nhiều khi bệnh nhân một mình không có sự giao tiếp.

Ngoài ra, người nhà phải luôn có thái độ tôn trọng, giúp đỡ, không phân biệt đối xử đối với bệnh nhân, lắng nghe ý kiến, thực hiện các yêu cầu, nguyện vọng của họ trong điều kiện cho phép, khi từ chối, nên tìm mọi lời lẽ phù hợp để giải thích cho người bệnh hiểu.

Phải tuân thủ các chỉ định của nhân viên y tế, không tự ý cho người bệnh dùng thuốc và kịp thời báo cáo những biểu hiện bất thường cả về cơ thể và tâm sinh lý của bệnh nhân

Chẩn đoán và điều trị bệnh hoang tưởng ảo giác

Hoang tưởng ảo giác có từng đợt, lúc có lúc không và đặc biệt có tính thu hẹp, thụ động trong hoạt động và suy nghĩ. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào việc nói chuyện với bệnh nhân để họ bộc lộ ra, chứ không có xét nghiệm hay chẩn đoán cận lâm sàng nào có thể tìm ra bệnh.

Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng tâm thần bằng cách quan sát sự xuất hiện, thái độ và hỏi về những suy nghĩ, tâm trạng, hoang tưởng, ảo giác, sử dụng chất và khả năng bạo lực hoặc tự tử. Họ cũng sẽ thảo luận về tiền sử bệnh gia đình và cá nhân của bạn.

Tư vấn tâm lý là điều trị chính cho bệnh hoang tưởng ảo giác. Tư vấn có thể bao gồm liệu pháp tiếp xúc, trong đó trực tiếp đối đầu với nỗi lo sợ sức khỏe trong một môi trường an toàn và tìm hiểu các kỹ năng để đối phó với những cảm giác khó chịu, giúp hiểu rõ hơn về bệnh hoang tưởng ảo giác.

Tư vấn tâm lý là điều trị chính cho bệnh hoang tưởng ảo giác

Ngoài ra, yếu tố gia đình rất quan trọng trong việc chăm sóc, nhắc nhở người bệnh tự giác uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tái khám đúng hẹn. Người bệnh có thể làm việc tuy nhiên không được làm việc nặng nhọc, thức đêm. 

Việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân như lao động nhẹ, thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, điều độ trong sinh hoạt giúp ổn định 50% tình trạng bệnh. Bên cạnh đó cần lưu ý hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá, stress, tình trạng gia đình (người thân bị mất, bản thân ly thân, ly hôn…) là các yếu tố thúc đẩy chứ không phải là nguyên nhân gây ra bệnh hoang tưởng ảo giác.

Bệnh hoang tưởng ảo giác khó phát hiện và cũng khó điều trị. Bệnh nhân cần phải kiên nhân điều trị cũng như tuân thủ sự hướng dẫn của bác sĩ thì việc chữa trị khỏi hoàn toàn là có thể.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI