Điều trị động kinh kháng thuốc: Hướng đi mới cho người bệnh

Động kinh kháng thuốc là gì?

Động kinh kháng thuốc là một trong những thách thức lớn nhất trong điều trị bệnh động kinh hiện nay. Theo thống kê, khoảng 30% người bệnh động kinh không đáp ứng đầy đủ với các loại thuốc chống động kinh (AEDs), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Động kinh kháng thuốc (Refractory Epilepsy hoặc Drug-Resistant Epilepsy) là tình trạng người bệnh không kiểm soát được cơn co giật sau khi đã điều trị với ít nhất hai loại thuốc chống động kinh phù hợp, được sử dụng đúng liều lượng và đúng cách trong một thời gian đủ dài.

Dấu hiệu nhận biết động kinh kháng thuốc:

- Cơn co giật xảy ra thường xuyên, bất chấp dùng thuốc.

- Không có cải thiện rõ rệt sau khi thay đổi thuốc.

- Các cơn động kinh ngày càng nặng hơn hoặc biến đổi bất thường.

- Tác dụng phụ của thuốc tăng lên nhưng hiệu quả điều trị không tương xứng.

Có khoảng 30% bệnh nhân xuất hiện các cơn động kinh kháng thuốc

Nguyên nhân gây động kinh kháng thuốc

Không có một nguyên nhân duy nhất gây ra động kinh kháng thuốc, nhưng có thể kể đến các yếu tố sau:

- Nguyên nhân cấu trúc hoặc di truyền: Dị dạng não bẩm sinh, chấn thương sọ não, di truyền từ cha mẹ.

- Tổn thương thần kinh không hồi phục: Sau tai nạn, nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương hoặc đột quỵ.

- Chẩn đoán sai loại động kinh: Sử dụng thuốc không phù hợp với thể bệnh.

- Tuân thủ điều trị kém: Quên uống thuốc, dùng không đúng liều, tự ý ngưng thuốc.

- Tác động của tâm lý và stress: Gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị thuốc.

Những hướng điều trị động kinh kháng thuốc hiện nay

Khi thuốc không còn hiệu quả, người bệnh cần tìm đến các giải pháp điều trị thay thế hoặc kết hợp đa phương pháp. Dưới đây là các lựa chọn đáng chú ý trong điều trị động kinh kháng thuốc:

Phẫu thuật điều trị động kinh

Phẫu thuật là lựa chọn hàng đầu cho những người bị động kinh kháng thuốc, đặc biệt là khi xác định rõ vùng não gây co giật. Các loại phẫu thuật thường dùng:

- Phẫu thuật cắt bỏ vùng sinh cơn: Loại bỏ phần mô não bất thường gây ra cơn động kinh.

- Phẫu thuật tách bán cầu não: Dành cho trẻ bị động kinh toàn thể do bất thường một bên não.

- Phẫu thuật tách các bó sợi thần kinh: Giúp giảm truyền tín hiệu co giật giữa hai bán cầu.

- Ưu điểm: Có thể kiểm soát hoàn toàn cơn động kinh nếu thực hiện thành công.

- Nhược điểm: Chỉ áp dụng được cho một số trường hợp đủ điều kiện về hình ảnh học và điện não đồ.

Quy trình đánh giá trước phẫu thuật

Bệnh nhân sẽ được đánh giá bởi đội ngũ chuyên gia (thần kinh, phẫu thuật thần kinh, tâm lý, phục hồi chức năng) qua các bước:

- Điện não đồ (EEG) – xác định vùng khởi phát cơn.

- MRI não, PET, SPECT – phát hiện tổn thương cấu trúc.

- Video-EEG – ghi hình và điện não trong cơn để xác định chính xác nguồn gốc.

- Đánh giá tâm lý, ngôn ngữ, trí tuệ – tiên lượng nguy cơ tổn thương sau mổ.

Động kinh là phương pháp được cân nhắc khi điều trị động kinh kháng thuốc

Lời khuyên cho phương pháp phẫu thuật điều trị động kinh kháng thuốc

- Nên thảo luận kỹ với bác sĩ chuyên khoa động kinh.

- Phẫu thuật không phải lựa chọn cuối cùng, mà nên được cân nhắc sớm khi đáp ứng thuốc kém.

- Sau mổ, vẫn cần theo dõi lâu dài và có thể duy trì thuốc một thời gian.

Kích thích dây thần kinh phế vị (VNS)

Đây là phương pháp cấy thiết bị điện tử nhỏ dưới da, nhằm kích thích dây thần kinh phế vị để giảm tần suất co giật.

- Hiệu quả: Giảm từ 30-50% tần suất cơn.

- Không yêu cầu phẫu thuật não.

- Có thể áp dụng cho người không phù hợp phẫu thuật truyền thống.

Chế độ ăn Ketogenic 

Chế độ ăn ketogenic đã được chứng minh hiệu quả với bệnh động kinh kháng thuốc, đặc biệt ở trẻ em. Dưới đây là thông tin chi tiết về chế độ ăn này:

- Là chế độ ăn giàu chất béo, ít carbohydrate, và vừa phải protein.

- Tỷ lệ thường gặp: fat : protein + carb = 4:1 hoặc 3:1.

- Mục tiêu: đưa cơ thể vào trạng thái ketosis, trong đó chất béo được chuyển hóa thành xeton, cung cấp năng lượng thay cho glucose.

- Xeton có tác dụng ổn định hoạt động điện trong não → giảm tần suất và mức độ cơn động kinh.

- Cơ chế: Làm thay đổi chuyển hóa năng lượng trong não, giúp ổn định điện não

- Hiệu quả: Nhiều trường hợp giảm trên 50% cơn co giật.

Lưu ý: - Không tự áp dụng tại nhà nếu chưa có chỉ định và giám sát của bác sĩ.

- Cần theo dõi xeton máu và tình trạng dinh dưỡng định kỳ.

- Một số trẻ có thể ngưng chế độ ăn sau 2–3 năm nếu hết cơn.

Chế độ ăn ketogenic thường được áp dụng cho trẻ bị động kinh kháng thuốc

Đông y và điều trị hỗ trợ

Trong một số trường hợp, y học cổ truyền và các liệu pháp bổ trợ có thể giúp cải thiện tình trạng động kinh kháng thuốc.

- Bài thuốc an thần, bổ khí huyết: Dành cho người bệnh có nền tảng thể chất yếu, mất ngủ kéo dài.

- Châm cứu: Giúp thư giãn hệ thần kinh, cải thiện tuần hoàn não.

- Thiền và yoga: Tăng cường kiểm soát cảm xúc, giảm stress – yếu tố nguy cơ gây cơn động kinh.

LIÊN HỆ ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐỘNG KINH AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ TẠI ĐÂY

Điều trị động kinh kháng thuốc ở trẻ em

Trẻ bị động kinh kháng thuốc cần được theo dõi kỹ lưỡng bởi đội ngũ chuyên gia thần kinh nhi. Phương pháp thường áp dụng gồm:

- Chế độ ăn Ketogenic.

- Phẫu thuật cắt ổ động kinh khu trú (nếu có thể xác định được).

- Kích thích dây thần kinh phế vị (VNS).

- Liệu pháp hỗ trợ học đường và tâm lý để tránh ảnh hưởng phát triển trí tuệ.

Vai trò của gia đình trong điều trị

Gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp người bệnh đối mặt với bệnh động kinh kháng thuốc:

- Hỗ trợ tuân thủ điều trị, uống thuốc đúng giờ.

- Ghi chép chi tiết các cơn co giật để bác sĩ điều chỉnh phác đồ.

- Tạo môi trường sống an toàn, giảm nguy cơ tai nạn trong cơn động kinh.

- Đồng hành và động viên tinh thần, tránh kỳ thị.

Việc chọn phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân động kinh kháng thuốc cần dựa trên nhiều yếu tố cá nhân hóa, không thể áp dụng một công thức chung cho tất cả mọi người. Dưới đây là các bước và tiêu chí giúp lựa chọn đúng hướng điều trị:

Đánh giá toàn diện tình trạng bệnh động kinh kháng thuốc

Trước tiên, người bệnh cần được thăm khám tại các trung tâm chuyên sâu về thần kinh để thực hiện các đánh giá sau:

- Loại động kinh: động kinh cục bộ hay toàn thể? có xác định được vùng sinh cơn cụ thể không?

- Tần suất và mức độ cơn co giật.

- Đáp ứng với các loại thuốc đã dùng (loại thuốc, liều lượng, thời gian dùng).

- Chẩn đoán bằng hình ảnh học: MRI, EEG (điện não đồ), PET scan...

- Tình trạng tâm lý – thần kinh – trí tuệ của người bệnh.

Xác định mục tiêu điều trị

Mục tiêu điều trị của mỗi người có thể khác nhau, ví dụ:

- Giảm số cơn ≥ 50% (nếu không thể hết hoàn toàn).

- Tối thiểu hóa tác dụng phụ của thuốc.

- Cải thiện chất lượng cuộc sống (giấc ngủ, học tập, làm việc).

- Tăng khả năng tự lập của người bệnh.

Tùy vào mục tiêu này, bác sĩ sẽ đề xuất hướng điều trị phù hợp hơn. Động kinh kháng thuốc không đồng nghĩa với “vô phương cứu chữa”. Với sự tiến bộ của y học hiện đại, sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân – gia đình – bác sĩ, và cả sự hỗ trợ từ y học cổ truyền, rất nhiều người bệnh đã cải thiện đáng kể tình trạng và sống khỏe mạnh, độc lập.

ĐÔNG Y TRỊNH GIA CHUYÊN ĐIỀU TRỊ BỆNH CO GIẬT ĐỘNG KINH BẰNG PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ GIA TRUYỀN

Kế thừa và phát huy trên cơ sở điều trị thực tiễn từ nhiều bệnh nhân, qua nhiều năm. Chúng tôi ngày càng hoàn thiện bài thuốc gia truyền điều trị bệnh động kinh ở người lớn và động kinh ở trẻ em. Hiện nay có tỷ lệ khỏi bệnh trên 95%.

Để biết chi tiết vui lòng liên hệ ngay để được tư vấn:

0378 041 262 lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh.

0913 82 60 68 Trịnh Thế Anh: Số nhà 10/1/2 A đường 26, Phường Linh Đông, Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh

TÂM SỰ CỦA GIA ĐÌNH CÓ CON ĐIỀU TRỊ KHỎI BỆNH ĐỘNG KINH BẰNG ĐÔNG Y TRỊNH GIA