Bệnh hoang tưởng là gì?

Hoang tưởng là những ý tưởng, phán đoán sai lầm, không phù hợp với thực tế do bệnh tâm thần sinh ra, nhưng bệnh nhân lại cho rằng điều đó là hoàn toàn chính xác, nên người khác không thể giải thích để họ có suy nghĩ khác được.

Hoang tưởng không phải là một bệnh mà là triệu chứng rối loạn về nội dung tư duy của lĩnh vực tâm thần học. Dưới cách suy nghĩ của bệnh nhân, nhiều chuyện không có thật nhưng họ lại cho là hoàn toàn đúng.

Ý nghĩa sai lệch của bệnh nhân mắc bệnh hoang tưởng nặng nề đến mức ta không thể giải thích bằng lý lẽ hay chứng minh bằng chứng cứ được. Quá trình hình thành hoang tưởng rất phức tạp, liên quan mật thiết với các rối loạn tâm thần khác.

Người mắc bệnh hoang tưởng thường có niềm tin sai lầm và mù quáng

Những biểu hiện cụ thể của bệnh hoang tưởng ở giai đoạn đầu

- Rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, không ngủ, đảo giấc (ngày ngủ đêm thức). Có trường hợp dẫn đến căng thẳng, mất ngủ, đờ đẫn không muốn ăn uống hay hoạt động gì, suốt ngày ngồi hay nằm một chỗ.

- Có những rối loạn về hành vi, rối loạn về cảm xúc như cảm giác hai chiều vừa yêu vừa ghét hay cảm xúc trái ngược là người thân thì rất ghét, căm thù nhưng người dưng lại tin tưởng.

- Bệnh nhân còn có các triệu chứng điển hình như đi lang thang, cười một mình, tự trò chuyện một mình.

- Dấu hiệu đáng quan tâm nhất ở bệnh hoang tưởng giai đoạn đầu mà bác sĩ thường ghi chẩn đoán là "ảo thanh bình phẩm" hay ảo thanh. Tức là bệnh nhân thường nghe có tiếng nói chuyện trong đầu, hoặc tiếng nói trong bụng phát ra. Có khi là tiếng nói xấu hoặc khen bệnh nhân, có khi phân tích, nhận xét những hành vi, suy nghĩ của bệnh nhân. Thậm chí tiếng nói đó ra lệnh, bắt bệnh nhân làm theo việc này việc khác.

- Bệnh nhân còn có biểu hiện hoang tưởng ma nhập, luôn có cảm giác bị theo dõi, bị hại, bị bắt, bị giết, bị bệnh. Có người lại có hoang tưởng mình là nhà nghiên cứu, phát minh...

Phát hiện bệnh hoang tưởng ở giai đoạn đầu có vai trò quan trọng trong điều trị

Những yếu tố nhận dạng đối tượng dễ mắc bệnh hoang tưởng

Yếu tố di truyền:

Sự rối loạn hoang tưởng thường xảy ra phổ biến hơn ở những người mà có thành viên trong gia đình mắc chứng rối loạn hoang tưởng hoặc tâm thần phân liệt. Điều này cho thấy có thể có một yếu tố di truyền nào đó liên quan. Người ta tin rằng, cũng như các rối loạn tâm thần khác, xu hướng phát triển rối loạn hoang tưởng có thể được truyền từ cha mẹ sang con của họ. 

Yếu tố sinh học:

Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu sự bất thường một số vùng của não có thể liên quan đến sự phát triển của rối loạn hoang tưởng. Những bất thường trong chức năng của các vùng não kiểm soát nhận thức và tư duy có thể liên quan đến sự hình thành các triệu chứng của hoang tưởng. Bên cạnh đó, các yếu tố sinh học khác như độc thân hay đã kết hôn, có việc làm hay đang thất nghiệp, góa vợ hay góa chồng đều ít nhiều liên quan tới việc có thể có hay không có hoang tưởng. Tuổi khởi phát trung bình của hoang tưởng là 40 tuổi và dao động từ 18 – 90 tuổi. 

LIÊN HỆ ĐIỀU TRỊ BỆNH HOANG TƯỞNG AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ TẠI ĐÂY

Yếu tố môi trường và yếu tố tâm lý:

Đã có rất nhiều bằng chứng cho thấy rối loạn hoang tưởng bị kích thích bởi stress. Lạm dụng rượu, bia, ma túy và các chất kích thích khác cũng có thể góp phần vào tình trạng này.

Ngoài ra, khác với yếu tố di truyền, xét theo yếu tố môi trường và tâm lý thì còn có một nguy cơ lớn cho người bệnh dễ phát triển chứng rối loạn hoang tưởng là có một người thân trong gia đình (người này chỉ cần ở chung, ở kề cạnh, người thường xuyên chăm sóc nếu bệnh nhân là người lớn tuổi; có thể có hoặc không có huyết thống với người bệnh) đã được chẩn đoán tâm thần phân liệt, rối loạn khí sắc hoặc hoang tưởng.

Bệnh hoang tưởng bị kích thích từ yếu tố căng thẳng stress

Các biện pháp hỗ trợ phòng và chữa trị bệnh hoang tưởng

Chẩn đoán bệnh hoang tưởng 

Nếu nghi ngờ một người mắc bệnh hoang tưởng, bác sĩ sẽ tiến hành khám và làm một số xét nghiệm để giúp loại trừ khả năng bạn mắc các tình trạng có triệu chứng tương tự nghiện rượu và ma túy. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp MRI hoặc CT.

Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng tâm thần của người bệnh bằng cách quan sát sự xuất hiện, thái độ và hỏi về những suy nghĩ, tâm trạng, hoang tưởng, ảo giác, sử dụng chất và khả năng bạo lực hoặc tự tử. Họ cũng sẽ thảo luận về tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình.

Phương pháp điều trị bệnh hoang tưởng

Điều trị bệnh hoang tưởng thường liên quan đến cả dược lý trị liệu và tâm lý trị liệu. Do tính chất mãn tính của tình trạng này, các chiến lược điều trị nên được điều chỉnh theo nhu cầu cá nhân của bệnh nhân và tập trung vào việc duy trì chức năng xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tư vấn tâm lý

Tư vấn có thể bao gồm liệu pháp tiếp xúc, trong đó trực tiếp đối đầu với nỗi lo sợ sức khỏe trong một môi trường an toàn và tìm hiểu các kỹ năng để đối phó với những cảm giác khó chịu.

Điều trị tâm lý rất quan trọng trong việc chữa khỏi bệnh hoang tưởng

Yếu tố gia đình:

Yếu tố gia đình rất quan trọng trong việc chăm sóc, nhắc nhở người bệnh tự giác uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tái khám đúng hẹn. Người bệnh có thể làm việc tuy nhiên không được làm việc nặng nhọc, thức đêm. Không uống rượu, bia, hút thuốc lá. Với trà, cà phê có thể dùng chừng mực.

Việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân như lao động nhẹ, thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, điều độ trong sinh hoạt giúp ổn định 50% tình trạng bệnh. Bên cạnh đó cần lưu ý việc sử dụng rượu, bia, thuốc lá, stress, , tình trạng gia đình (người thân bị mất, bản thân ly thân, ly hôn...)

Phòng tránh bệnh hoang tưởng là việc làm cần thiết hiện nay khi mà những tác hại mà bệnh gây ra là rất nguy hiểm. Đối với những người có nguy cơ bị bệnh hoang tưởng càng phải chú ý đến vấn đề này. 

Tuy nhiên, khi gia đình có bệnh nhân mắc bệnh hoang tưởng nhưng việc điều trị bằng tây y không thể hết bệnh được và gây ra nhiều tác dụng phụ, nên tìm đến các phương pháp điều trị bệnh hoang tưởng an toàn, hiệu quả từ các bài thuốc Đông y gia truyền.

Có thể chữa bệnh hoang tưởng bằng Đông y hay không?

Trước đây người ta thường cho rằng hoang tưởng là bệnh không chữa được, nhanh chóng dẫn đến sa sút tâm thần. Ngày nay các nhà khoa học khẳng định hoang tưởng là bệnh có thể chữa được.

Qua các nghiên cứu trên thế giới cho thấy bệnh có tỷ lệ khỏi bệnh cao nếu được điều trị kịp thời, thuốc phù hợp, phối hợp nhiều liệu pháp và liên tục tối thiểu 5 năm. Có nghiên cứu cho thấy tỷ lệ khỏi hẳn bệnh đến 50%.

Thuốc là nền tảng của điều trị bệnh hoang tưởng và thuốc chống loạn thần là những thuốc thông dụng nhất giúp kiểm soát các triệu chứng bằng cách điều hòa chất dẫn truyền thần kinh.

Bác sĩ Đông y có thể phối hợp nhiều thuốc với liều lượng khác nhau tùy theo thời gian để đạt được kết quả mong muốn. Sẽ mất nhiều tuần để nhận thấy sự cải thiện, nhưng thuốc Đông y với đặc tính lành, không độc sẽ giúp người bệnh cảm thấy khá hơn.

Các vị thuốc đông y có tác dụng tốt trong điều trị bệnh hoang tưởng

Trên lâm sàng của đông y, bệnh hoang tưởng điều trị bằng đông y cần được điều trị theo thực tế thể bệnh của từng bệnh nhân như: Dưỡng huyết hòa huyết, bình can tiễm dương tức phong hóa đàm. Hóa ứ thông kinh, thăng thanh giáng trọc. Dưỡng tâm, an thần, hòa trung, hoãn cấp…

Theo đó có 2 bài thuốc phổ biến như sau:

 Bài 1:Thượng Hậu Thanh Não Thang.

Công thức: Hà thủ ô 15g, Câu đẳng 15g, Cúc hoa 12g, Sinh thạch cao 15g, Toàn yết 15g, Toàn phục hoa 10g (gói vào sắc), Giả thạch 10g (gói vào sắc), Sinh địa 15g, Bạch thược 15g, Đương quy 12g, Xuyên khung 4,5g, Xuyên thạch hộc 15g, Từ thạch 15g, Hương phụ 10g.

 Bài 2: Thông Ứ Ích Khí Thang.

 Công thức: Đào nhân 10g, Hồng hoa 10g, Xuyên khung 6g, Tô mộc 12g, Thổ miết trùng 10g, Toàn yết 1,5g (tán nhỏ uống với nước thuốc), Đương quy vĩ 15g, Đảng sâm 15g, Hoàng kì 20g, Pháp bán hạ 10g, Chích cam thảo 10g. 

Bệnh hoang tưởng trong quan niệm của y học hiện đại

Bệnh nhân mắc chứng hoang tưởng này thường có ảo giác như thật nên khó có thể thuyết phục để họ nhận ra mình sai. Nếu cứ khăng khăng nói họ nhầm hoặc cười nhạo, họ sẽ rất căng thẳng và có thể dẫn đến phản ứng tiêu cực. Tốt nhất là nên cố lắng nghe để cho họ được kể hết, xả hết nỗi lo sợ của mình, và lựa theo câu chuyện để tạm thời trấn an họ.

Một số loại thuốc tây chữa bệnh hoang tưởng phổ biến: Ví dụ như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs) như fluoxetine (Prozac), fluvoxamine (Luvox) và paroxetin (Paxil) và thuốc chống trầm cảm ba vòng như clomipramine (Anafranil) và imipramine (Tofranil). Bác sĩ có thể kê toa thuốc khác nếu có tình trạng xấu về tâm lý hoặc thể chất.

Tác dụng phụ không mong muốn     

Gây mất tập trung, giảm nhanh nhẹn, buồn ngủ, ngủ lơ mơ: tất cả thuốc tâm thần phân liệt đều có tác dụng không mong muốn này, đặc biệt nhóm thuốc có cấu trúc dẫn chất phenothiazin chứa nhóm chức histaminergic (như clopromazin) thì càng nặng.

Khi dùng thuốc, không được lái tàu xe, vận hành máy móc, làm việc trên cao, làm các việc mạo hiểm vì dễ gây ra tai nạn. Chẳng hạn như Olanzapin gây hạ huyết áp tư thế đứng, tăng triglycerid huyết, tăng trọng. Clozapin làm giảm bạch cầu hạt, gây chết người.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI