Bệnh hoang tưởng là gì?

Ai cũng biết hoang tưởng là bệnh tâm thần, tuy nhiên, hiểu rõ cơ chế gây nên các rối loạn thì chưa phải ai cũng hiểu rõ. Theo các nghiên cứu, khi mắc hoang tưởng, trong tâm trí người bệnh sẽ có một niềm tin mãnh liệt gì đó về điều mà họ đang lo sợ nhất hay quan tâm nhất, tất cả đều theo chiều hướng tiêu cực.

Trong trường hợp, người thân, mọi người xung quanh có ý kiến hay góp ý, người bệnh sẽ lập tức tranh cãi hoặc lẳng lặng không nghe theo, nhất quyết giữ nguyên niềm tin tiêu cực của mình.

Trong trường hợp một bệnh nhân hoang tưởng nặng về tình cảm, cho rằng người yêu hay vợ chồng của mình đang ngoại tình, hết tình cảm của mình. Cho dù mọi bằng chứng đã đưa ra, dù sự thật là hoàn toàn không có điều bất thường xảy ra nhưng trong tư tưởng của bệnh nhân hoang tưởng luôn nghĩ theo hướng của chính mình.

Hoang tưởng là một bệnh lý tâm thần

Làm cách nào để xác định rối loạn hoang tưởng

Theo khảo sát, trong tổng số dân số thế giới, bệnh nhân mắc hoang tưởng chiếm khoảng 0,2%. Điểm khó trong việc phát hiện bệnh hoang tưởng chính là vì ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, cơ thể không có bất kỳ bất thường nào về các chức năng hoạt động, hành vi biểu hiện ra ngoài…

Do đó, để có thể xác định được một bệnh nhân hoang tưởng chỉ bằng một số dấu hiệu riêng biệt mà phải cực kỳ tỉ mỉ và khéo léo, kỹ lưỡng.

- Có những lời nói tiêu cực, hay thắc mắc, tò mò nhưng tỏ vẻ nghi ngờ nhiều hơn kéo dài từ 1 tháng trở lên;

- Hành động vẫn ở mức bình thường, chưa biểu hiện kỳ lạ kèm theo tâm lý vì ngay lúc này có thể bệnh vẫn ở giai đoạn đầu;

- Trong giai đoạn đầu khởi phát bệnh, hoang tưởng không thỏa mãn các tiêu chuẩn để có thể chẩn đoán được bệnh. Lúc này bệnh chưa tiến triển đến giai đoạn tâm thần phân liệt. Để có thể được chẩn đoán đang mắc hoang tưởng, các dấu hiệu của bệnh hoang tưởng phải kèm theo tâm thần phân liệt như nói năng lộn xộn, rối loạn hành vi, suy nghĩ rối loạn, biểu hiện cảm xúc khác lạ…

Phân biệt khác nhau giữa hoang tưởng và ảo giác

Khi mắc bệnh hoang tưởng, người bệnh sẽ có biểu hiện rõ rệt nhất là ảo tưởng, xuất hiện các suy nghĩ tiêu cực. Tuy nhiên, mỗi người mắc bệnh hoang tưởng thì sẽ có mỗi ảo giác ở dạng khác nhau, không hề giống nhau. Mỗi khi xuất hiện ảo giác, người mắc bệnh sẽ bị tác động bởi các yếu tố giác quan như mắt, mũi, cảm giác. Dưới đây là các cách phân biệt riêng biệt từng loại ảo giác cơ bản khác nhau.

Phân biệt rối loạn hoang tưởng và tâm thần phân liệt

Rất khó để phân biệt được như thế nào là biểu hiện của rối loạn hoang tưởng và bệnh tâm thần phân liệt, dẫn đến việc điều trị nhầm lẫn hay chăm sóc sai cách làm bệnh tình ngày càng trở nặng thêm.

Theo đó, rối loạn hoang tưởng có biểu hiện tiêu biểu là xuất hiện ảo giác, các triệu chứng khác của nó không thỏa mãn được các tiêu chuẩn chẩn đoán của bệnh tâm thần phân liệt.

Trong khi đó, bệnh tâm thần phân liệt có các đặc trưng như ảo giác, nói năng lộn xộn, hành vi lộn xộn… Hiểu đơn giản hơn, hoang tưởng chỉ xuất hiện ảo giác và gây ảnh hưởng đến tâm lý. Trong khi đó, rối loạn tâm thần phân liệt, người bệnh xuất hiện ảo giác rồi tự tương tác với chính ảo giác ấy.

Phân biệt rối loạn hoang tưởng và tâm thần phân liệt

Nguyên nhân gây ra hoang tưởng là gì?

Trên thực tế, ngoài các tổn thương về mặt tâm lý trong thời gian dài, các nghiên cứu chưa thể nào tìm ra được nguyên nhân chính xác gì gây ra bệnh hoang tưởng. Chính vì vậy, điều trị bệnh hoang tưởng chủ yếu là tập trung vào việc cải thiện tâm lý cho bệnh nhân.

Nhận biết các thể hoang tưởng khác nhau

Hoang tưởng thể được yêu

Thể được yêu là một trong những dạng hoang tưởng xuất hiện ở hầu hết các bệnh nhân. Khi mắc phải dạng hoang tưởng này, tất cả những người bệnh đều có cảm giác như đang chìm đắm trong tình yêu, được người mình thầm thương yêu quý và đang trong một mối quan hệ với họ.

Một số người mắc hoang tưởng thể được yêu ở mức độ nghiêm trọng có thể theo dõi, có hành động quá khích, tự chủ động tiếp cận đến mức tiêu cực với người mà mình đang quan tâm, yêu thích.

Dưới đây là một số biểu hiện khác của bệnh hoang tưởng mà bạn có thể theo dõi:

- Bệnh nhân mắc hoang tưởng thể được yêu đôi khi rất mềm mại, nhẹ nhàng nhưng nhiều lúc lại dễ cáu gắt, tức giận, ghen tuông mù quáng;

- Luôn nảy ra các ảo giác rằng đối phương làm những hành động có ý tứ tình cảm, chứa đựng sự yêu thương dành cho mình nhưng sự thật thì hoàn toàn trái ngược;

- Tò mò, luôn muốn biết người mà mình yêu thương đang làm gì, đang nói chuyện hay tiếp xúc với ai, có đang giao lưu với đối tượng mới hay không; Thường gửi tin nhắn quá mức, gọi điện, đến nhà làm phiền và luôn có ý định dò xét, tìm tòi bí mật của đối phương;

- Đối tượng dễ mắc bệnh hoang tưởng thể được yêu phổ biến nhất là phụ nữ;

Hoang tưởng được yêu là dạng khá phổ biến

Hoang tưởng thể tự cao

Ngoài thể được yêu, một số bệnh nhân còn mắc chứng hoang tưởng tự cao, tức là lúc nào cũng tự đề cao bản thân mình ở vị trí mà nhiều người phải ngước nhìn. Người mắc bệnh nhóm hoang tưởng này thường vô cùng tự tin về chính mình, cảm thấy mình rất có tài năng, nắm giữ vị trí quan trọng trong gia đình, nơi làm việc, xã hội.

Trong tâm trí, họ luôn có cảm nhận bản thân chính là một người rất nổi tiếng, có thể đưa ra các sáng kiến ưu việt và làm rạng danh gia đình, đất nước như vượt thời gian, có siêu năng lực.

Người mắc hoang tưởng tự cao thường bốc đồng, không đồng thuận với ý kiến của mọi người xung quanh, thích làm theo ý mình. Ngoài ra, người mắc dạng bệnh hoang tưởng này có xu hướng thích khoe khoang về bản thân, hay tự chia sẻ thành công viễn tưởng của mình với mọi người.

Hoang tưởng thể ghen tuông

Một trong các dạng hoang tưởng nguy hiểm mà đa số bệnh nhân là phụ nữ chính là ghen tuông mù quáng. Khi mắc bệnh, trong ý nghĩ của họ, người yêu, người chồng của mình đang cố gắng để tìm cách ngoại tình, tìm đến người vợ mới khi ra ngoài. Mỗi khi có cuộc điện thoại, mỗi lần ra ngoài… của chồng, bệnh nhân hoang tưởng luôn cho rằng đó là biểu hiện bất thường, họ muốn đi với bồ nhí, nhân tình bên ngoài.

Người mắc bệnh hoang tưởng ghen tuông luôn tìm cách để người bạn đời của mình luôn ở cạnh bên, kiểm soát quá mức sự tự do của chồng hay vợ mình. Nhiều khi, các ảo giác còn xuất hiện làm họ tự nổi nóng, tức giận hay cáu gắt vô cớ, tự làm rạn nứt cuộc hôn nhân của chính mình, đẩy bệnh tình đi xa hơn.

Hoang tưởng thể bị hại

Người mắc bệnh hoang tưởng còn có thể mắc thể bị hại, có nghĩa là trong suy nghĩ họ luôn cảm giác bản thân đang có người hãm hại, truy sát, cố làm tổn thương mình vì mục đích nào đó.

Họ không dám thực hiện, làm bất cứ việc gì vì lo ngại thất bại, bị hại, bị làm tổn thương… Ngoài ra, trong suy nghĩ của người mắc bệnh hoang tưởng thể bị hại còn luôn có cảm giác ai đó đang theo dõi, rình rập, cố gắng gây ra sự cố cho mình.

Chỉ cần một lời la mắng, đe dọa, lăng mạ nhỏ, người mắc bệnh hoang tưởng thể bị hại cũng nghĩ đó là động cơ để đối phương đánh, giết, làm tổn hại mình. Người mắc bệnh dạng này thường có biểu hiện là tức giận, hay phòng bị, lo lắng quá mức hay dễ oán hận, nghi ngờ ai đó.

Hoang tưởng dạng cơ thể

Đây là dạng hoang tưởng có liên quan trực tiếp đến giác quan, cơ thể của người bệnh. Khi mắc hoang tưởng dạng cơ thể, người bệnh hay có cảm giác bản thân đã mắc bệnh hiểm nghèo, đang nhiễm virus hay bệnh nguy hiểm nào đó rồi tự nảy sinh lo lắng, căng thẳng quá độ ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý.

Một số trường hợp điển hình về bệnh hoang tưởng cơ thể như người bệnh cảm giác toàn thân đang bị xâm chiếm bởi vi trùng, vi khuẩn, côn trùng. Hay một số trường hợp tin rằng cơ thể mình đang bốc ra mùi hôi thôi khó chịu làm mọi người xa lánh, né tránh.

Tâm lý của người mắc bệnh hoang tưởng dạng cơ thể thường có xu hướng tự tin về vẻ bề ngoài của mình, tin rằng cơ thể bị khiếm khuyết, mắc bệnh gì đó nghiêm trọng.

Chăm sóc người bệnh rối loạn hoang tưởng như thế nào?

Nói chuyện với người bị rối loạn hoang tưởng

Muốn biết được tình trạng bệnh hoang tưởng đang ở mức độ nào, mọi người xung quanh nên quan sát người bệnh trong lúc trò chuyện, sâu chuỗi lại các câu nói bất thường, theo dõi một thời gian. Khi nhận thấy tình trạng suy diễn, có các lời nói tò mò quá mức, theo chiều hướng tiêu cực, hãy cân nhắc đưa họ đến bệnh viện để kiểm tra.

Bằng cách thật tỉ mỉ quan sát biểu hiện, lời nói của bệnh nhân hoang tưởng, bạn có thể phát hiện sớm được bệnh giúp họ điều trị hiệu quả nhất.

Trò chuyện thường xuyên còn giúp họ giải tỏa được căng thẳng, lo âu và nỗi cô đơn hình thành trong thời gian dài, dần dần hòa nhập với cuộc sống bình thường hơn.

Bệnh nhân hoang tưởng rất cần được tư vấn tâm lý

Nhờ chuyên gia sức khỏe tâm thần chẩn đoán

Khi nhìn thấy bất cứ bất thường nào trong cuộc sống thường ngày của người thân, bạn không nên lơ là mà phải theo dõi một thời gian rồi đưa đến bác sĩ để được kiểm tra khi cần thiết.

Nhất là với hoang tưởng, một căn bệnh không thể nào tự điều trị tại nhà, bạn càng phải đưa ngay người mắc đến cơ sở y tế để được tư vấn, chăm sóc đúng khoa học, như vậy mới có thể chữa khỏi bệnh trong thời gian sớm nhất.

Hỗ trợ người bệnh bằng liệu pháp giáo dục tâm lý

Ngoài sử dụng thuốc là điều đương nhiên, sau khi đến thăm khám và được chẩn đoán mắc hoang tưởng, người bệnh còn được tham gia vào các lớp đặc biệt nhằm hỗ trợ tâm lý.

Các liệu pháp điều trị chuyên biệt về giáo dục tâm lý sẽ giúp người bệnh sớm quay trở lại trạng thái bình thường, không còn lo lắng, ghen tuông, ảo mộng như khi mắc hoang tưởng nữa. Kết hợp sử dụng thuốc ngăn ngừa ảo giác và các liệu pháp tâm lý chắc chắn sẽ giúp bệnh hoang tưởng sớm được điều trị sớm nhất có thể.

Tham gia các lớp giáo dục tâm lý này, người bệnh sẽ được thiết lập một niềm tin, sự tín nhiệm cho bác sĩ tâm lý. Chuyên gia nhờ vào đó mà có thể thay đổi được hành vi, suy nghĩ từ tiêu cực sang tích cực giúp người bệnh hoang tưởng sớm thoát khỏi các ảo giác, sớm trở về trạng thái bình thường.

Thời gian để một liệu pháp giáo dục tâm lý điều trị hoang tưởng phát huy tác dụng là từ 6 tháng trở đi. Trong số bệnh nhân mắc bệnh, có khoảng hơn 50% trường hợp được điều trị thành công bệnh hoang tưởng nhờ áp dụng đúng cách liệu pháp giáo dục tâm lý. Trong số các bệnh nhân này, họ sẽ có thể cải thiện đến hơn 90% biểu hiện của bệnh.

Những lưu ý:

- Ngay từ khi phát hiện ra các bất thường từ suy nghĩ và lời nói, dẫn đến hành vi, bạn không nên phớt lờ, thờ ơ bỏ qua vì bệnh hoang tưởng rất nguy hiểm có thể tác động tiêu cực đến người bệnh lẫn mọi người xung quanh.

- Người chăm sóc cho bệnh nhân hoang tưởng cũng rất dễ căng thẳng, ảnh hưởng tinh thần, do đó, việc chăm sóc cho nhóm bệnh nhân này cần sự hỗ trợ từ gia đình, các bác sĩ và chuyên gia.

Điều trị hoang tưởng bằng đông y

Hoang tưởng có thể được điều trị bằng đông y

Bài 1: Thượng Hậu Thanh Não Thang

Sử dụng một số loại thảo dược đông y như hà thủ ô, câu đằng, hoa cúc, cao sinh thạch, toàn yết, toàn phục hoa, giả thạch, sinh địa, bạch thược, đương quy, xuyên khung, xuyên thạch lộc, từ thạch và hương phụ theo tỉ lệ thích hợp thành một bài thuốc đông y có tác dụng điều trị rối loạn tâm lý, hoang tưởng vô cùng hiệu quả.

Góp phần ổn định hệ thần kinh trung ương, xoa dịu các kích thích và căng thẳng, bổ sung bài thuốc đông y này, người mắc bệnh hoang tưởng sẽ hạn chế được việc xuất hiện ảo giác, lâu dần sẽ điều trị được bệnh một cách dễ dàng hơn.

Bài 2: Thông Ứ Ích Khí Thang

Bài thuốc đông y điều trị hoang tưởng này có công thức với các loại thảo dược bổ dưỡng như đào nhân, hồng hoa, xuyên khung, tô mộc, thổ miết trùng, toàn yết, đương quy vĩ, đảng sâm, hoàng kì, pháp ban hạ, chích cam thảo.

Các loại thảo dược đông y điều trị hoang tưởng này đều có tính dưỡng khí, tiêu độc, loại trừ căng thẳng, ngủ ngon, an thần nên có thể giúp người mắc bệnh hoang tưởng có những thời gian nghỉ ngơi tuyệt vời nhất. Từ đó, giảm thiểu căng thẳng, điều trị hoang tưởng an toàn, lành mạnh.

Bệnh hoang tưởng thuộc thể mãn tính nên cần thời gian điều trị tương đối dài, đòi hỏi người mắc lẫn người thân phải kiên trì, theo dõi kỹ lưỡng dấu hiệu.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI