Bệnh hoang tưởng là gì?

Các nghiên cứu đều chỉ ra những rối loạn thần kinh ngày càng trở nên nghiêm trọng đối với những bệnh nhân mắc hoang tưởng không được điều trị đúng cách và kịp thời. Tâm thần hoang tưởng, thần kinh hoang tưởng là những gì mà người khác nhắc đến hoang tưởng. Trong khái niệm y học, hoang tưởng có tên tiếng Anh là Paranoid Personality Disorder.

Khi một người bị mắc hoang tưởng, họ bắt đầu có các suy nghĩ vô cùng lệch lạc và chỉ tin vào bản thân mình. Dù suy nghĩ ấy là sai nhưng bệnh nhân hoang tưởng không tin vào những lời giải thích khác.

Quá trình hình thành nên chứng hoang tưởng ở người bệnh rất phức tạp và trải qua thời gian dài, dấu hiệu ban đầu cũng hết sức mơ hồ vì vậy mà khi phát hiện bệnh đều đã trở nên nghiêm trọng. Mọi chuyên gia đều khuyến cáo rằng ngay sau khi được chẩn đoán mắc hoang tưởng, bệnh nhân cần được áp dụng các phương pháp điều trị kịp thời nhất nhằm ngăn ngừa các tiến triển xấu của bệnh.

Hoang tưởng là rối loạn thần kinh nguy hiểm

Nguyên nhân gây ra bệnh hoang tưởng là gì?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hoang tưởng, cho đến nay, cơ chế cụ thể mà não bộ dần chuyển sang trạng thái rối loạn hoang tưởng vẫn chưa được tìm thấy. Dưới đây là một số nguyên nhân được cho rằng là “ngòi nổ” gây nên bệnh rối loạn tâm lý hoang tưởng:

- Định kiến và nỗi ám ảnh có thể là nguyên nhân làm người bệnh cảm thấy tự ti, lo ngại, khép nép và dần tiến triển thành hoang tưởng.

- Một số lý do khác phải kể đến như các căn bệnh về tâm lý bao gồm tâm thần phân liệt, ảo giác, loạn thần, rối loạn cảm xúc, trầm cảm, hưng cảm, loạn thần thực tổn…

- Các chấn thương về não bộ làm rối loạn thần kinh, thay đổi cảm xúc thất thường hay suy giảm khả năng tư duy ghi nhớ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra các mức độ hay còn gọi là giai đoạn phát triển của hoang tưởng ở người bệnh, cụ thể là:

Ban đầu, người mắc hoang tưởng sẽ có những suy nghĩ mang tính phỏng đoán, suy diễn đậm chất cá nhân gây ra nhiều sự lệch lạc trong hành vi. Tiếp theo đó là các giai đoạn sau đây:

- Hoang tưởng kết tinh: Ban đầu, hoang tưởng chỉ tồn tại nhen nhóm nhưng sau đó hình thành ngày càng vững chắc hơn.

- Hoang tưởng tri giác: Bệnh nhân bắt đầu nảy sinh ra các liên tưởng về sự khác thường của sự vật, hiện tượng và mọi người xung quanh mình. Trên thực tế, đấy đều là sự tưởng tượng từ riêng phía họ.

- Hoang tưởng suy đoán: Ban đầu là cảm nhận khác biệt, sau đó, người bệnh tự dùng những suy luận của mình để giải thích những thay đổi của sự vật, con người là đúng đắn.

- Hoang tưởng tan biến: Sau quá trình điều trị, hoang tưởng biến mất. Bên cạnh đó, một số trường hợp là hoang tưởng tự mất đi gây ra nhiều rối loạn trong trí não.

- Hoang tưởng khí sắc: Bệnh nhân mắc hoang tưởng có những biểu hiện về cảm xúc như lo lắng, sợ hãi, đa nghi, thích ở một mình…

Bệnh nhân hoang tưởng thường tự ti và mặc cảm

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoang tưởng?

Một số yếu tố nếu không thể kiểm soát có thể sẽ làm hoang tưởng ở người bệnh trở nên nặng nề và khó điều trị hơn, chẳng hạn như:

- Trong gia đình có người thân đã từng mắc hoang tưởng như ông, bà, bố, mẹ, anh, chị…

- Bị viêm, tự miễn bởi lạm dụng các loại thuốc có chất tăng kích hoạt hệ miễn dịch.

- Được sinh ra bởi người cha lớn tuổi.

- Gặp biến chứng trong quá trình sinh nở như suy dinh dưỡng, nhiễm độc, nhiễm virus, nhiễm một số bệnh về não bộ.

- Người sử dụng thuốc hướng thần, thuốc điều trị thần kinh trong độ tuổi quá nhỏ, đặc biệt là giai đoạn thanh thiếu niên.

Các chuyên gia khuyến cáo rằng, khi cùng lúc nằm xuất hiện nhiều yếu tố trên, tỉ lệ mắc hoang tưởng của người này càng cao. Do đó, nếu gặp phải trường hợp này, bạn nên kiểm tra sức khỏe, tâm lý thường xuyên để sớm ngăn ngừa được hoang tưởng, rối loạn tâm lý.

Tác hại và biến chứng của bệnh hoang tưởng đối với người bệnh và xã hội

Hoang tưởng gây rối loạn tâm lý và hành vi, người bệnh chắc chắn sẽ gặp rất nhiều tổn hại.

Khi mắc căn bệnh này, tâm lý người bệnh luôn căng thẳng, sợ sệt, không thích trò chuyện và tiếp xúc với mọi người xung quanh. Chính vì vậy, họ dễ tách rời khỏi xã hội, làm rạn nứt nhiều mối quan hệ trong cuộc sống như bạn bè, bạn đời, đồng nghiệp, người thân…

Chắc chắn một điều rằng khi mắc bệnh hoang tưởng, bệnh nhân khó có thể làm việc và học tập với nguồn năng lượng dồi dào như trước đây. Người bị hoang tưởng luôn dễ bị chi phối bởi các rối loạn tâm lý của mình, gặp hạn chế trong quá trình làm việc, học tập.

Chưa kể đến các trường hợp mắc hoang tưởng có tâm lý nóng nảy, kích động và cực đoan, bệnh nhân dễ dàng tấn công người khác, thậm chí sát hại rồi tự sát. Đây là một hệ lụy hết sức nguy hiểm mà bệnh hoang tưởng gây ra.

Có thể thấy, không chỉ gây ra các hệ lụy nguy hiểm cho chính bản thân người mắc bệnh hoang tưởng còn ảnh hưởng nhiều đến một lượng lao động cho xã hội. Bởi vì vậy, đây là bệnh cần được chẩn đoán và điều trị thật sớm, tránh trường hợp tự ti mà giấu bệnh làm nảy sinh ra nhiều trường hợp đáng tiếc.

Bệnh hoang tưởng gây ra rất nhiều tác hại và hệ lụy nguy hiểm

Cách chăm sóc người bị hoang tưởng tại nhà

Cho bệnh nhân uống thuốc đúng hướng dẫn

Giống như các căn bệnh khác, rối loạn thần kinh hay hoang tưởng cũng đều được điều trị bằng một số loại thuốc nhất định. Mặc dù không có chức năng đặc trị nhưng các loại thuốc này góp phần ngăn ngừa tác động kích thích trong não bộ, giảm ảo giác và suy nghĩ tiêu cực cho bệnh nhân.

Nói cách khác, người bệnh sẽ đạt được hiệu quả khả quan trong điều trị bệnh khi có thói quen sử dụng thuốc đúng cách. Tuy nhiên, người mắc bệnh hoang tưởng đa phần lại ít chịu hợp tác, vì vậy, người thân bên cạnh cần phải theo dõi và khích lệ họ sử dụng thuốc đúng theo hướng dẫn từ bác sĩ. Đây là việc hết sức quan trọng trong chăm sóc người mắc hoang tưởng hay rối loạn tâm thần tại nhà.

Theo dõi mọi trạng thái của người bệnh

Đầu tiên, người nhà bệnh nhân cần theo dõi xem, ngay sau khi sử dụng thuốc từ bác sĩ, biểu hiện của họ như thế nào. Nếu có bất cứ các khác lạ nào, hãy đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra ngay. Bên cạnh đó, một số trạng thái cơ bản sau khi sử dụng thuốc mà người nhà cần nắm bắt chính là:

- Chóng mặt: Bệnh nhân hoang tưởng rất dễ gặp phải tình trạng chóng mặt, tối sầm mắt khi thay đổi tư thế đột ngột, chẳng hạn như đứng dậy sau khi nằm… Người nhà cần nhắc nhở họ thay đổi tư thế từ từ, nhịp nhàng.

- Co rút cơ: Đôi lúc bệnh nhân co rút cơ ở cổ và chân tay, cứng miệng… Đây là một dạng triệu chứng phụ phát sinh sau quá trình sử dụng thuốc điều trị hoang tưởng một thời gian.

- Ngủ nhiều: Đa phần sau khi dùng thuốc, người bệnh sẽ có cảm giác buồn ngủ, giấc ngủ sâu và dài hơn, vì vậy, đa số bác sĩ đều tập trung cho bệnh nhân uống thuốc vào buổi tối.

Tiếp theo, bạn phải theo dõi trạng thái tâm lý của người bệnh, đừng lơ là vì có thể bệnh nhân đang cố tình hợp tác, nhưng sau đó, triệu chứng của bệnh vẫn đang tồn tại.

Cách tiếp xúc với người mắc bệnh hoang tưởng:

Hãy luôn nhớ rằng, khi bị hoang tưởng, người bệnh chẳng tin vào lời giải thích nào cả, chỉ tin bản thân mình. Vì vậy, mọi người không nên cố gắng tranh cãi với họ vì các suy nghĩ sai lầm đó. Thay vào đó, hãy giữ thái độ thật mềm mỏng, chăm chỉ trò chuyện và tiếp xúc với bệnh nhân để giữ mối quan hệ thật gắn kết.

Phải tạo dựng cho bệnh nhân hoang tưởng một môi trường sống thật hòa đồng, gần gũi, vui vẻ để có thể dễ dàng kéo họ về với cuộc sống hiện tại, xóa bỏ các lệch lạc trong suy nghĩ.

Không kích động, chọc ghẹo và nói những lời đùa cợt vô ý làm ảnh hưởng đến tâm lý người đang mắc hoang tưởng.

Các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh hoang tưởng

Chẩn đoán bệnh

Hiện nay, nền y học hiện đại có rất nhiều phương pháp khác nhau để chẩn đoán chứng hoang tưởng ở bệnh nhân. Nếu đang nghi ngờ bản thân hay người nhà mắc rối loạn tâm lý hoang tưởng, bạn nên đến bệnh viện để được tư vấn, thăm khám.

Cụ thể, xét nghiệm hình ảnh, chụp MRI hay CT não bộ là các phương pháp được sử dụng phổ biến nhất để chẩn đoán hoang tưởng. Ngoài ra, bác sĩ còn dựa vào các triệu chứng lâm sàng và biểu hiện bên ngoài của bệnh nhân để đưa ra được kết luận chính xác nhất.

Do đó, người nhà với sự theo dõi kỹ càng cùng tiền sử bệnh là những yếu tố góp phần tăng tỉ lệ chẩn đoán chính xác hoang tưởng ở mọi đối tượng.

Phương pháp điều trị bệnh hoang tưởng

Không chỉ có các tổn thương về não bộ mà bệnh nhân hoang tưởng còn bị ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, chính vì vậy, điều trị cần nhiều thời gian bởi phải áp dụng cả dược trị liệu và phục hồi tâm lý.

Dược lý trị liệu:

Như đã phân tích, hoang tưởng cũng giống như các căn bệnh khác, cũng cần được điều trị bởi thuốc. Bệnh nhân sẽ được sử dụng các loại thuốc chống rối loạn thần kinh giúp ổn định lại hệ thống thần kinh trung ương, xoa dịu các kích thích trong não bộ, từ đó giảm thiểu các triệu chứng lâm sàng của bệnh như ảo giác, ảo thanh. Muốn đạt hiệu quả cao, người bệnh phải sử dụng thuốc đúng cách, đúng giờ và liều lượng theo hướng dẫn từ bác sĩ.

Nhiều cuộc khảo sát đã chứng minh thuốc chống trầm cảm cũng mang đến nhiều hiệu quả khả quan trong điều trị hoang tưởng. Tuy nhiên, sử dụng thuốc trong suốt thời gian dài lại dễ nhận về tác dụng phụ không mong muốn.

Tâm lý trị liệu:

Để tăng cao hiệu quả điều trị giúp người bệnh sớm phục hồi, tâm lý trị liệu là phương pháp không thể thiếu với người bị hoang tưởng. Một số liệu trình tâm lý sẽ được áp dụng cho bệnh nhân nhằm giúp họ có niềm tin hơn vào cuộc sống, có hướng suy nghĩ tích cực và lạc quan hơn để xóa bỏ nỗi sợ hãi, căng thẳng, lo lắng đã tồn tại bấy lâu nay.

Các lớp học về phục hồi tâm lý sẽ mang đến cho người bệnh động kinh một nguồn năng lượng mới, thay đổi thế giới quan lệch lạc, kéo họ trở về cuộc sống hiện thực. Trong số đó, phương pháp được nhắc đến nhiều nhất chính là điều trị nhận thức vì nó giúp bệnh nhân hoang tưởng nhìn nhận được sai lầm đang mắc phải, dần trở nên tỉnh táo và bình thường hơn.

Tâm lý trị liệu rất quan trọng đối với bệnh nhân mắc bệnh nhân hoang tưởng

Sử dụng đông y trong điều trị bệnh hoang tưởng

Nếu đang thắc mắc rằng hiệu quả trong điều trị hoang tưởng bằng đông y có cao hay không, bạn hãy tin là có. Theo nhiều nghiên cứu, một số loại thảo dược đông y cũng chứa nhiều loại chất có trong thuốc chống hoang tưởng, vì vậy, mang đến hiệu quả hết sức khả quan.

Trong đó phải kể đến hoan bì hợp, một loại vỏ cây khô cực kỳ bổ dưỡng cho người đang mắc hoang tưởng. Bổ sung loại thảo mộc tự nhiên này, người bệnh có thể tăng cường các hoạt động não bộ, giảm thiểu kích thích và hỗ trợ trí tuệ rất tốt. Nhờ đó mà các dấu hiệu của hoang tưởng dần giảm thiểu trong thời gian ngắn.

Ngoài ra, một số thảo dược có tác dụng an thần, bồi bổ khí huyết như hạt sen, câu đằng, an tức hương… cũng góp phần mang đến cho người mắc rối loạn tâm lý hoang tưởng một giấc ngủ ngon, thư giãn đầu óc và giảm căng thẳng hữu hiệu.

Những điều mà bệnh nhân cần làm khi điều trị hoang tưởng

Bạn nên hiểu rằng, hoang tưởng là bệnh hình thành sau một thời gian dài nên khi phát hiện ngay cả bệnh nhân cũng không hề hay biết. Điều này khiến việc điều trị cần nhiều thời gian hơn, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì, bền bỉ áp dụng các phương pháp đúng đắn.

Phải biết cách thư giãn, giảm thiểu căng thẳng và lo âu thì cơ thể mới tiếp nhận tốt các phương pháp điều trị bệnh. Đặc biệt, không tự ý thay đổi thuốc hay liều lượng thuốc vì đây là hành động hết sức nguy hiểm với sức khỏe và cơ thể.

Bằng cách chăm sóc tại nhà đúng đắn, khoa học, bệnh nhân mắc bệnh hoang tưởng hay các rối loạn về tâm lý khác chắc chắn sẽ đạt được hiệu quả điều trị cao nhất, sớm thoát khỏi bệnh và quay trở về trạng thái sức khỏe bình thường. Ngoài ra, chính bệnh nhân cũng phải biết cách tự chăm sóc bản thân mình để hoang tưởng không quay trở lại sau khi được điều trị khỏi trong tương lai.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI