Báo động tình trạng làm giả bệnh án tâm thần để chạy tội

Vì sao bệnh án tâm thần có thể cứu người phạm tội?

Theo quy định của pháp luật thì người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội không phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp sau:

- Đang mắc bệnh tâm thần

- Mắc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.

Theo đó, chỉ khi được xác định là mắc bệnh tâm thần, bị mất khả năng nhận thức, điều khiển hành vi trong khi đang thực hiện việc gây nguy hiểm cho xã hội thì mới không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi mình đã thực hiện và được đưa vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.

Do đó, những kẻ phạm tội nguy hiểm thường tìm mọi cách để chạy được hồ sơ bệnh án tâm thần, đây là "kim bài" miễn tử cho họ, tuy nhiên, nếu có bệnh án tâm thần nhưng sau khi giám định mà người phạm tội có hành vi bình thường thì vẫn phải chịu trách nhiệm cho tội ác của mình.

Những kẻ phạm tội nguy hiểm bất chấp để làm giả hồ sơ bệnh án tâm thần nhằm thoát tội

Người làm bệnh án tâm thần giả bị xử lý thế nào?

Bởi quan niệm sai lầm về việc người tâm thần không phải chịu trách nhiệm hình sự nên nhiều kẻ phạm tội liều lĩnh tìm mọi cách để có được “bệnh án tâm thần” hòng trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật.

Trong những trường hợp này, người làm bệnh án tâm thần giả cho người phạm tội có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội sau đây:

- Tội giả mạo trong công tác được quy định tại Điều 359 Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó, người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện việc sửa chữa, làm sai lệch nội dung, giấy tờ, làm và cấp giấy tờ giả… thì có thể bị phạt tù cao nhất là 20 năm tù.

- Tội nhận hối lộ được quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó, mức phạt tù cao nhất có thể là tử hình. Ngoài ra còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Những người làm giả hồ sơ bệnh án tâm thần sẽ bị xử lý rất nặng

Trường hợp nào người tâm thần phải chịu trách nhiệm hình sự?

Không phải trong mọi trường hợp người bị bệnh tâm thần đều không phải chịu trách nhiệm hình sự. Theo tinh thần của Điều 21 Bộ luật Hình sự 2015, người bị bệnh tâm thần chỉ được miễn trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh. Đồng thời, tình trạng bệnh ở mức làm mất khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi.

Còn nếu người đó thực hiện hành vi phạm tội trong trạng thái hoàn toàn bình thường mà trước khi bị kết án mới lâm vào tình trạng tâm thần thì có thể vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự (theo khoản 2 Điều 49 Bộ luật Hình sự 2015).

Trong trường hợp này, Tòa án sẽ căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần để ra quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi người đó khỏi bệnh thì có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Trên thực tế, ranh giới để xác định mắc bệnh tâm thần khi thực hiện hành vi phạm tội hay sau khi thực hiện hành vi phạm tội đôi khi rất mong manh,vì vậy cơ quan điều tra phải thực hiện các nghiệp vụ điều tra một cách kỹ lưỡng, thận trọng, tránh để thoát những kẻ phạm tội nguy hiểm.

TƯ VẤN ĐIỀU TRỊ BỆNH TÂM THẦN, HOANG TƯỞNG

0378 041 262

(Lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, Phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh)

0913 82 60 68

(10/1/2A đường số 26, Khu phố 7, Phường Linh Đông, Quận Thủ Đức, tp. HCM)