Rối loạn hoang tưởng là bệnh gì?

Vậy như thế nào là bệnh hoang tưởng, theo định nghĩa từ tài liệu y khoa, đây là một biểu hiện đặc trưng của rối loạn tâm thần làm người bệnh xuất hiện ảo giác và các suy nghĩ tiêu cực, sai trái, phản thực tế. Ngoài ra, người mắc bệnh hoang tưởng còn có thể tưởng tượng ra các tình huống hoàn toàn có thể xảy ra nhưng xác suất rất thấp, nhiều khi rất vô lý. Lấy ví dụ như trường hợp họ tưởng tượng có người theo đuổi để sát hại, đánh đập và làm hại mình nhưng trên thực tế họ chẳng có gây thù chuốt hận với bất cứ ai cả.

Mặc dù là ảo tưởng nhưng bệnh nhân hoang tưởng lại tin vào điều đó một cách vô tội vạ, lệch lạc về cả thế giới quan và nhận thức. Chẳng hạn như họ tin rằng bản thân là nhà bác học có thể sáng chế ra cỗ máy vượt thời gian quay về quá khứ hay đi đến tương lai…

Bệnh hoang tưởng tồn tại lâu ngày sẽ làm bệnh nhân bị thay đổi đáng kể về tính cách, một số giác quan và nhận thức, biểu hiện thường được gọi là người bị tâm thần.

Các hoạt động xã hội, cách trò chuyện, sinh hoạt hằng ngày của người mắc bệnh hoang tưởng vẫn như bất cứ người bình thường nào khác, điều khác biệt nằm ở bên trong, về mặt nhận thức, suy nghĩ, thế giới quan. Theo thống kê, bệnh nhân mắc hoang tưởng nữ nhiều hơn là nam giới, tỉ lệ mắc ở giai đoạn giữa và cuối cuộc đời cao hơn những người trẻ tuổi.

Hoang tưởng là một dạng bệnh lý rối loạn tâm thần thường gặp

Rối loạn hoang tưởng có những dạng nào?

Dưới đây là những dạng hoang tưởng phổ biến, kèm theo đó là phân tích biểu hiện nhằm giúp mọi người có thể sớm tìm ra được bệnh để tìm ra phương pháp điều trị tốt nhất.

Hội chứng hoang tưởng được yêu (Erotomania)

Khi mắc chứng hoang tưởng được yêu, người bệnh tin rằng một người nào đó đang yêu mình say đắm, chẳng thể nào rời mắt khỏi mình. Người này có thể đã quen biết, có thể chỉ gặp nhau một lần, thậm chí có thể là người nổi tiếng mà họ cảm thấy bị ấn tượng mạnh mẽ mà thôi. Người bị hoang tưởng được yêu có xu hướng tò mò quá mức về đối phương, theo dõi, kiểm soát những mối quan hệ, những người tiếp xúc bên cạnh người mà mình chú ý đến.

Một số bệnh nhân còn tìm cách để tra ra địa chỉ nhà, số điện thoại rồi liên lạc, theo dõi liên tục để quấy rối đối phương. Những cử chỉ của người đó luôn được bệnh nhân hoang tưởng tưởng tượng ra rằng đang là hành động thể hiện tình yêu. Nhiều trường hợp còn có ảo giác và tưởng tượng ra tình yêu với người khác, nhưng thực tế thì hoàn toàn không có.

Hoang tưởng được yêu là một dạng hoang tưởng khá phổ biến

Bệnh vĩ cuồng hay hoang tưởng tự cao(Grandiose)

Đây còn được gọi là chứng hoang tưởng tự cao, người mắc bệnh sẽ nâng bản thân lên một tầm cao mới đến nỗi rất phản khoa học, hoang đường. Người mắc bệnh cho rằng họ có thể thay đổi thế giới, tái tạo lại sinh mệnh, sáng chế ra nhiều thứ siêu nhiên, sở hữu siêu năng lực… Người mắc hội chứng vĩ cuồng luôn cho mình là người có vị trí tối thượng, nhiều người phải kính nể. Nhưng tất cả đều bởi tưởng tượng của chính họ.

Rối loạn hoang tưởng ghen tuông (Othello syndrome)

Rối loạn ghen tuông còn có tên gọi khác là hội chứng Othello, khi mắc bệnh, tâm lý người bệnh luôn có xu hướng nghĩ rằng người yêu, vợ hay chồng mình không còn chung thủy, chẳng còn yêu thương mình như trước kia.

Trong suy nghĩ, bệnh nhân luôn xuất hiện các hình ảnh như ngoại tình, đi với nhân tình, lén lút nhắn tin, gọi điện thoại cho người khác giới… Từ những tưởng tượng này, người bệnh dễ dàng bị thay đổi cảm xúc, tức giận vô cớ, kiếm chuyện với người bạn đời của mình. Sự ám ảnh tự tạo ra vì rối loạn tâm lý đã giết chết dần mối quan hệ của chính họ, đẩy tình trạng sức khỏe tinh thần ngày càng đi xuống nghiêm trọng hơn.

Hoang tưởng truy đuổi (Persecutory)

Hay còn được gọi với cái tên khác chính là hoang tưởng bị hại, người bệnh luôn tưởng tượng ra hình ảnh có ai đó, thế lực nào đó đang tìm cách truy đuổi, làm hại, thậm chí là giết chết mình.

Chính vì vậy mà họ không cảm thấy an tâm với bất cứ ai, luôn trong cảm giác bất an, lo lắng, sợ hãi, không muốn giao tiếp, trò chuyện với mọi người xung quanh. Bệnh nhân mắc hoang tưởng bị hại khi sợ hãi quá mức sẽ nảy sinh ra sự tức giận, hung tính và có xu hướng tấn công người khác.

Hoang tưởng bị hại khiến người bệnh luôn sống trong lo lắng và sợ hãi

Rối loạn dạng cơ thể (Somatic symtom disoder)

Người bệnh cảm thấy căng thẳng quá mức, lo âu không thể nào chấm dứt và luôn nghĩ rằng cơ thể mình bị khiếm khuyết, mắc chứng bệnh nào đó khó có thể chữa trị được. Vì vậy, bản thân họ luôn sống trong sự lo âu, bất an, tự ti và buồn bã.

Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro gây rối loạn hoang tưởng

Di truyền

Một số nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học trên bệnh nhân mắc bệnh hoang tưởng, kết quả cho thấy, một số hội chứng rối loạn tâm thần trong đó có hoang tưởng có thể xuất hiện vì yếu tố gia đình. Một số mối quan hệ giữa các thế hệ được tìm thấy trong căn bệnh hoang tưởng này. Vì vậy, một trong các yếu tố dẫn đến hoang tưởng có thể là di truyền từ bố mẹ.

Yếu tố sinh học

Cũng trong các nghiên cứu trên bệnh nhân mắc bệnh hoang tưởng, các rối loạn tâm thần được cho rằng bắt nguồn từ việc não bộ không hoạt động như mình thường. Vùng não bị rối loạn cụ thể ở đây được chỉ ra chính là vùng có khả năng điều khiển nhận thức, kiểm soát ý thức của con người.

Môi trường và tâm lý

Tiếp theo, yếu tố được cho là chất xúc tác làm tăng khả năng mắc bệnh hoang tưởng ở người bệnh chính là môi trường và tâm lý. Sống trong môi trường quá áp lực, đời sống tinh thần không được ổn định… sẽ làm cho tâm lý của người bệnh bị rối loạn, bất ổn, lâu dần sẽ hình thành chứng hoang tưởng hay các bệnh tâm thần khác.

Những lưu ý trong điều trị bệnh hoang tưởng tại nhà 

Người thân trong gia đình cần làm gì để giúp đỡ bệnh nhân hoang tưởng?

Sau khi phát hiện ra bệnh hoang tưởng ở người thân, cách quan tâm, chăm sóc và sự can thiệp sớm từ bạn sẽ rất quan trọng vì có thể tăng hiệu quả điều trị bệnh. Nếu cứ để bệnh nhân sống trong sự thờ ơ, thiếu quan tâm, hoang tưởng sẽ nhanh chóng trở nên nghiêm trọng hơn, tiến triển thành trầm cảm với những suy nghĩ và hành động tiêu cực.

Khích lệ bệnh nhân trong quá trình điều trị

Hãy cùng bệnh nhân vượt qua khủng hoảng của bệnh hoang tưởng bằng cách thường xuyên trò chuyện hơn với họ. Ngoài ra, đừng quên khen họ để làm tâm lý người bệnh trở nên vui vẻ, hạnh phúc và thoải mái. Giao tiếp với người bệnh rối loạn tâm lý phải cần sự khéo léo, làm sao để bệnh nhân có thể thấu hiểu được sự quan tâm từ phía người nhà.

Bên cạnh đó, hãy tạo ra không gian vui chơi thoải mái, thư giãn với các bữa tiệc nhỏ, xem phim, dã ngoại… để bệnh nhân có thể quên đi những khó khăn, mệt mỏi, áp lực đang tồn tại. Sự lạc quan và vui vẻ chắc chắn sẽ giúp người bệnh trở nên thoải mái, nhanh chóng quay trở về với trạng thái tâm lý bình thường.

Thường xuyên động viên tinh thần người bệnh trong quá trình điều trị

Nhắc nhở bệnh nhân uống thuốc đầy đủ

Thay đổi môi trường sống quan trọng nhưng việc chăm chỉ và đều đặn uống thuốc cũng không kém phần cần thiết. Chính vì vậy, người thân trong gia đình phải khéo léo nhắc nhở bệnh nhân mắc hội chứng hoang tưởng uống thuốc đúng giờ, đúng cách như lời bác sĩ đã hướng dẫn. Kết hợp giữa phục hội tâm lý và sử dụng thuốc, tình trạng bệnh hoang tưởng sẽ có thể phục hồi tốt.

Không gây áp lực, nói nặng lời với bệnh nhân mắc hoang tưởng

Cảm xúc và tâm trạng của bệnh nhân mắc hoang tưởng rất nhạy cảm, dễ thay đổi, chính vì vậy, họ rất dễ tổn thương hay nổi giận đùng đùng vì những lời không hợp ý. Vì vậy, hãy lựa lời và giao tiếp với người bị hoang tưởng để cảm xúc và tình trạng tinh thần của họ luôn vui vẻ và lạc quan.

Vậy hoang tưởng có thể được điều trị tại nhà được không?

Hoang tưởng hoàn toàn có thể được điều trị tại nhà nhưng phải được đưa đến các cơ sở y tế, bệnh viện để kiểm tra định kỳ. Bên cạnh đó, người bệnh ban đầu cũng cần phải được chẩn đoán, thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đảm bảo xác định được tình trạng bệnh, từ đó mới tìm ra được phương pháp điều trị chính xác và hiệu quả.

Theo nhiều khảo sát, từng có nhiều trường hợp bệnh hoang tưởng có thể tự khỏi hoặc được điều trị tại nhà. Nhưng gia đình phải có hiểu biết và nhất định phải áp dụng phương pháp điều trị khoa học thì hiệu quả mới được như ý muốn.

Hoang tưởng là bệnh tâm lý làm ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong giai đoạn nặng, hoang tưởng còn gây ra các ảo giác ảnh hưởng rất nhiều đến hành vi ở thực tế của bệnh nhân. Vì vậy, việc điều trị phải thực sự chuẩn xác để giúp người bệnh có thể quay trở lại với cuộc sống bình thường.

Điều trị bệnh rối loạn hoang tưởng

Vì là bệnh tâm lý nên cách điều trị hữu hiệu nhất ở đây không gì khác chính là sử dụng liệu phát phục hồi tâm lý. Bên cạnh đó, người mắc hoang tưởng cũng cần phải được kiểm soát tình trạng sức khỏe và tinh thần bằng thuốc, kèm theo đó là một số phương pháp bổ trợ nhằm đẩy lùi chứng rối loạn tâm lý một cách nhanh nhất.

Tâm lý trị liệu

Đa phần các bác sĩ sẽ ưu tiên phương pháp trị liệu tâm lý cho nhóm bệnh nhân mắc các hội chứng rối loạn tâm lý, điển hình như hoang tưởng vì chúng mang đến hiệu quả rất khả quan. Các liệu pháp điều trị tâm lý sẽ có thể can thiệp vào đúng mấu chốt nguyên nhân gây ra chứng rối loạn tâm lý. Chính vì vậy, liệu pháp tâm lý hoàn toàn có thể phục hồi, chữa lành các lỗ hổng và tổn thương tâm lý trong người bệnh. Nhờ đó, bệnh tình có thể sẽ được cải thiện đáng kể hơn sau một thời gian áp dụng.

Các liệu pháp tâm lý trị liệu được sử dụng nhiều nhất phải kể đến như:

- Liệu pháp tâm lý cá nhân

- Liệu pháp này giúp người bệnh nhìn nhận và điều chỉnh những suy nghĩ đã bị bóp méo.

- Liệu pháp hành vi nhận thức

Các liệu pháp tâm lý trị liệu có thể phục hồi được tình trạng lo lắng, căng thẳng quá mức và rối loạn nhận thức của người bệnh. Đặc biệt, liệu trình phục hồi tâm lý sẽ giúp người bệnh nhận thức được bản thân đang chìm đắm trong các ảo giác, những hình ảnh không thực tế.

Trong các phương pháp điều trị tâm lý, người thân trong gia đình có thể là một “liều thuốc” giúp bệnh nhân mắc chứng hoang tưởng nhanh chóng khỏi bệnh.

Điều trị bằng thuốc

Mỗi bệnh nhân sẽ được bác sĩ đưa ra một liệu trình điều trị riêng với các loại thuốc khác nhau để phù hợp với tình trạng sức khỏe, thể chất và mức độ bệnh của người đó. Sử dụng thuốc hiệu quả phải đúng loại, đúng liệu trình, không được loại bỏ thuốc, thay đổi liều lượng… vì có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn vừa làm tổn hại đến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Sử dụng đông y trong điều trị bệnh hoang tưởng

Các vị thuốc Đông y điều trị bệnh hoang tưởng có thể được sử dụng hàng ngày để điều trị bệnh. Đông y cũng được nghiên cứu chứng minh là một lĩnh vực y học cứu người, chữa bệnh.

Trong việc điều trị hoang tưởng, một số thảo dược đông y giúp người bệnh an thần, ngủ ngon, điều hòa khí huyết, thư giãn đầu óc, giảm căng thẳng, hạn chế nóng nảy, nổi giận… ngăn ngừa hoang tưởng ảo giác hiệu quả.

Đông y có hiệu quả rất tốt trong điều trị bệnh hoang tưởng

Các thảo dược đông y được cân nhắc dành cho người bị hoang tưởng phải có tác dụng an thần, giảm thiểu căng thẳng, thư giãn, bổ não, duy trì được hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Trong đó, phải kể đến như hoan bì hợp, hạt sen, an tức hương…

Khi sử dụng đông y điều trị hoang tưởng, muốn đạt hiệu quả tốt, bạn nên nghe theo lời khuyên từ bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Những lời khuyên này cũng giúp ngăn ngừa việc làm suy giảm hiệu quả điều trị hoang tưởng của các phương pháp đang sử dụng khác.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI