Bệnh động kinh là gì?

Động kinh là một tình trạng của hệ thần kinh ảnh hưởng từ 2-7% mỗi năm.

Rất khó để biết liệu ai đó có đang bị động kinh hay không. Trong khi một số người bị co giật toàn thân, những người khác chỉ đơn giản là nhìn chằm chằm vào không gian trong vài giây. Người đó có thể mất ý thức hoặc dường như không biết chuyện gì đang xảy ra, chuyển động không chủ ý (cử động mà người đó không kiểm soát được, chẳng hạn như giật hoặc đập một hoặc nhiều bộ phận của cơ thể) hoặc trải qua cảm giác hoặc cảm giác bất thường (chẳng hạn như sợ hãi không giải thích được). Sau cơn co giật, họ có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt hoặc bối rối.

Mọi người bị co giật khi các tín hiệu điện trong não hoạt động sai. Các phóng điện hoạt động quá mức này làm gián đoạn hoạt động điện bình thường của não và gây ra vấn đề giao tiếp tạm thời giữa các tế bào thần kinh.

Có một cơn động kinh không phải lúc nào cũng có nghĩa là một người bị động kinh. Động kinh có thể gây ra ở bất kỳ ai trong một số điều kiện nhất định, chẳng hạn như mất nước đe dọa tính mạng hoặc bị quá nóng. Nhưng, khi một người trải qua các cơn động kinh lặp đi lặp lại mà không có lý do rõ ràng, người đó được cho là mắc chứng động kinh.

Nhiều người phát triển chứng động kinh khi còn nhỏ hoặc thiếu niên. Những người khác phát triển nó sau này trong cuộc sống. Đối với một số người bị động kinh (đặc biệt là trẻ em), các cơn co giật cuối cùng trở nên ít thường xuyên hơn hoặc biến mất hoàn toàn.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh động kinh?

Đây không phải là câu trả lời rõ ràng về lý do tại sao mọi người bị động kinh. Thường thì các bác sĩ không thể xác định chính xác nguyên nhân gây ra chứng động kinh của một người. Nhưng các nhà khoa học cho biết rằng một số điều có thể khiến một người có nhiều khả năng phát triển bệnh động kinh, bao gồm:

chấn thương não, chẳng hạn như do va chạm xe hơi hoặc tai nạn xe đạp

nhiễm trùng hoặc bệnh tật ảnh hưởng đến sự phát triển não của thai nhi trong thời kỳ mang thai

thiếu oxy cho não của trẻ sơ sinh trong khi sinh

viêm màng não, viêm não hoặc bất kỳ loại nhiễm trùng nào khác ảnh hưởng đến não

khối u não hoặc đột quỵ

ngộ độc, chẳng hạn như lạm dụng ma túy hoặc ngộ độc chì hoặc rượu

Bệnh động kinh không lây (bạn không thể lây bệnh từ người mắc bệnh). Nó không được truyền lại qua các gia đình (di truyền) giống như cách mà mắt xanh hoặc tóc nâu. Nhưng ai đó có người thân mắc bệnh động kinh có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn một chút so với những người không có tiền sử gia đình bị động kinh.

Hiểu về động kinh

Co giật có thể trông đáng sợ, nhưng chúng không gây đau đớn. Họ ảnh hưởng đến những người khác nhau theo những cách khác nhau. Động kinh được chia thành hai loại chính: một phần và toàn thể.

Co giật một phần bắt đầu ở một phần của não. Các rối loạn điện sau đó có thể di chuyển đến các phần khác của não hoặc chúng có thể ở lại một khu vực cho đến khi hết co giật.

Co giật một phần có thể đơn giản (khi một người không mất ý thức) hoặc phức tạp (khi một người mất ý thức). Có thể co giật một ngón tay hoặc một số ngón tay, bàn tay hoặc cánh tay, hoặc chân hoặc bàn chân. Một số cơ mặt có thể bị co giật. Giọng nói có thể trở nên nói lắp, không rõ ràng hoặc bất thường trong cơn động kinh. Tầm nhìn của người đó có thể bị ảnh hưởng tạm thời. Người đó có thể cảm thấy ngứa ran khắp một bên cơ thể. Tất cả phụ thuộc vào vị trí trong não hoạt động điện bất thường đang diễn ra.

Co giật toàn thể liên quan đến các rối loạn điện xảy ra trên toàn bộ não cùng một lúc. Chúng bao gồm một số loại động kinh bao gồm động kinh vắng ý thức, co giật trương lực và động kinh myoclonic. 

Động kinh vắng ý thức thường gặp ở trẻ em gái hơn trẻ em trai. Trong loại co giật này, người đó có thể mơ mộng hoặc nhìn chằm chằm vào không gian. Sau cơn co giật, có thể kéo dài khoảng 15 giây hoặc ít hơn, người bệnh trở lại mức hoạt động bình thường của họ.

Trong cơn co giật tăng trương lực, mắt của một người có thể trợn ngược, các cơ có thể căng cứng và người đó có thể tạo ra các chuyển động giật mình đột ngột. Chẳng hạn, như vung cánh tay ra ngoài. Anh ấy hoặc cô ấy có thể đột nhiên đi khập khiễng và ngã xuống hoặc ngã. Người đó cũng có thể mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang. 

Hầu hết các cơn co giật chỉ kéo dài vài giây hoặc vài phút. Sau khi cơn co giật kết thúc, người bệnh có thể cảm thấy buồn ngủ hoặc bối rối trong vài phút hoặc thậm chí một giờ hoặc hơn. Những người đã bị co giật có thể không nhớ cơn động kinh hoặc những gì đã xảy ra ngay trước khi sự kiện xảy ra. Họ có thể cảnh giác và sẵn sàng tiếp tục bất cứ điều gì họ đang làm trước khi cơn động kinh xảy ra. Nó thay đổi từ người này sang người khác.

Một số điều đôi khi có thể gây ra cơn động kinh ở những người bị động kinh. Chúng bao gồm: đèn nhấp nháy hoặc sáng; thiếu ngủ; nhấn mạnh; quá kích thích (như nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính hoặc chơi trò chơi điện tử quá lâu); sốt; một số loại thuốc; tăng thông khí (thở quá nhanh hoặc quá sâu)

Bác sĩ làm gì?

Các bác sĩ chuyên về não và các bộ phận khác của hệ thần kinh được gọi là bác sĩ thần kinh. Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể đã bị co giật, điều quan trọng là phải nói với bác sĩ của bạn về nó. Họ rất có thể sẽ giới thiệu bạn đến một bác sĩ thần kinh, người sẽ kiểm tra bệnh động kinh hoặc các bệnh lý khác.

Ngoài việc khám sức khỏe, bác sĩ thần kinh sẽ hỏi bạn về bất kỳ mối quan tâm và triệu chứng nào bạn có, sức khỏe trước đây của bạn, sức khỏe gia đình bạn. Bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng, bất kỳ dị ứng nào bạn có thể mắc phải và các vấn đề khác. Điều quan trọng là phải đưa ra mô tả chính xác nhất có thể về cơn động kinh (hoặc co giật). Việc xác định loại co giật mà một người mắc phải sẽ giúp bác sĩ quyết định cách điều trị. Bởi vì những người đã bị co giật có thể không nhớ bất cứ điều gì về họ, bạn nên lấy mô tả chi tiết từ người đã nhìn thấy nó và viết nó ra sau đó.

Bác sĩ thần kinh rất có thể sẽ thực hiện các xét nghiệm y tế như điện não đồ, hoặc kiểm tra điện não đồ, để đo hoạt động điện trong não của người đó. Quét não, chẳng hạn như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI), cũng có thể được thực hiện. Tất cả các xét nghiệm này đều không đau.

Nếu bác sĩ thần kinh xác định rằng một người mắc chứng động kinh, họ sẽ đề nghị một loại điều trị thích hợp. Điều trị bệnh động kinh thường bao gồm thuốc. Nhưng, đôi khi các phương pháp điều trị khác có thể hữu ích. Mục tiêu của điều trị là kiểm soát cơn động kinh để một người có thể sống bình thường nhất có thể. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cấy một thiết bị gọi là máy kích thích thần kinh phế vị. Thiết bị này gửi tín hiệu qua dây thần kinh phế vị ở cổ để kiểm soát các cơn co giật.

Một bác sĩ cũng có thể đề nghị một ketogenic chế độ ăn uống, chế độ ăn uống đặc biệt có thể giúp những người bị động kinh người không đáp ứng tốt với thuốc một mình. Đôi khi bác sĩ có thể giúp đỡ bằng cách thực hiện phẫu thuật trực tiếp trên mô não khi tình trạng không thể kiểm soát được bằng các phương pháp điều trị khác.

Sống chung với bệnh động kinh

Những người bị động kinh có thể và sống cuộc sống bình thường. Nhiều vận động viên, tác giả, chính trị gia, doanh nhân, bác sĩ, cha mẹ và nghệ sĩ mắc chứng động kinh.

Nếu bị động kinh, bạn vẫn có thể tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, hẹn hò và kiếm việc làm. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân trong các tình huống khác nhau. Ví dụ, thanh thiếu niên mắc chứng động kinh có thể thích bơi lội, nhưng phải luôn bơi cùng người khác để an toàn.

Tuy nhiên, bên cạnh một số biện pháp phòng ngừa an toàn nhỏ, bạn có thể tận hưởng tất cả những gì bạn bè và bạn học của bạn làm. Miễn là bệnh động kinh được kiểm soát y tế, những người bị bệnh động kinh có thể lái xe.

Nói với những người thân thiết của bạn - bạn bè, người thân, giáo viên, huấn luyện viên - về chứng động kinh của bạn và dạy họ phải làm gì trong trường hợp bạn lên cơn khi họ ở bên bạn. Một số điều bạn bè có thể làm để giúp người đang bị co giật là:

Bình tĩnh.

Giúp đỡ nhưng không ép người bệnh nằm nghiêng, tốt nhất là nằm trên bề mặt phẳng, thoải mái.

Cởi kính hoặc ba lô của người đó ra và nới lỏng quần áo bó sát gần cổ.

Đừng kiềm chế hoặc giữ người đó.

Di chuyển các đồ vật, đặc biệt là những đồ vật sắc nhọn hoặc cứng, ra xa người.

Ở bên người đó hoặc đảm bảo rằng một người bạn hoặc người đáng tin cậy khác ở lại với họ.

Đảm bảo rằng bạn của bạn thở đều ổn.

Nói chuyện với người đó một cách bình tĩnh, trấn an sau khi hết co giật.

Quan sát sự kiện và có thể mô tả những gì đã xảy ra trước, trong và sau cơn động kinh.

Không cho bất cứ thứ gì vào miệng người đó trong cơn co giật. Bạn của bạn sẽ không nuốt lưỡi, và việc buộc miệng có thể gây ra chấn thương.

Chứng động kinh nghe có vẻ đáng sợ, nhưng việc kiểm soát nó có thể rất đơn giản. Nếu bạn bị động kinh, hãy tuân theo kế hoạch điều trị của bạn. Ngủ nhiều. Ăn đúng cách. Và tập thể dục để giảm căng thẳng và giữ dáng.

Xác định và điều trị chứng co giật về đêm

Động kinh và co giật khi ngủ

Đối với một số người, giấc ngủ bị xáo trộn không phải bởi những giấc mơ mà bởi những cơn động kinh. Bạn có thể bị co giật với bất kỳ dạng động kinh nào trong khi ngủ. Nhưng với một số loại động kinh, cơn động kinh chỉ xảy ra khi ngủ.

Các tế bào trong não của bạn giao tiếp với cơ bắp, dây thần kinh và các khu vực khác của não qua các tín hiệu điện. Đôi khi, những tín hiệu này đi theo đường dây chuyền, gửi quá nhiều hoặc quá ít tin nhắn. Khi điều đó xảy ra, kết quả là một cơn động kinh. Nếu bạn có hai hoặc nhiều cơn co giật cách nhau ít nhất 24 giờ và chúng không phải do bệnh lý khác gây ra, bạn có thể bị động kinh. 

Có nhiều loại động kinh khác nhau và tình trạng này là phổ biến. 

Đối với chứng động kinh, có nhiều loại động kinh khác nhau. Nhưng chúng được chia thành hai loại: động kinh toàn thể và động kinh từng phần.

Co giật toàn thân

Một cơn động kinh toàn thân xảy ra khi hoạt động điện bất thường xảy ra ở tất cả các vùng của vỏ não. Đây là lớp trên cùng của não liên quan đến chuyển động, suy nghĩ, suy luận và trí nhớ. Bao gồm trong danh mục này là:

Co giật conic-clonic

Trước đây được gọi là cơn động kinh lớn, những cơn co giật này bao gồm cơ thể cứng lại, cử động giật và thường là mất ý thức.

Không có những cơn đột quỵ. Trước đây được gọi là petit mal , những cơn co giật này được đặc trưng bởi những khoảng thời gian ngắn nhìn chằm chằm, chớp mắt và cử động nhỏ ở bàn tay và cánh tay.

Co giật từng phần

Động kinh một phần, còn được gọi là động kinh khu trú hoặc khu trú, được giới hạn ở một bán cầu não. Khi chúng xảy ra, bạn có thể vẫn tỉnh táo nhưng không biết cơn động kinh đang xảy ra. Co giật một phần có thể ảnh hưởng đến hành vi, ý thức và phản ứng. Chúng cũng có thể bao gồm các chuyển động không tự nguyện.

Co giật xảy ra khi ngủ

Theo một bài báo trên Tạp chí Thần kinh học, Phẫu thuật Thần kinh & Tâm thần , nếu hơn 90% các cơn co giật xảy ra khi bạn đang ngủ, bạn có khả năng bị co giật về đêm. Báo cáo cũng lưu ý rằng ước tính có khoảng 7,5 đến 45 phần trăm những người bị động kinh bị co giật chủ yếu trong khi ngủ.

Những người chỉ bị co giật về đêm có thể lên cơn co giật khi thức. Một nghiên cứu từ năm 2007 đã chỉ ra rằng khoảng một phần ba số người bị co giật khi ngủ có thể phát triển cơn co giật khi tỉnh táo ngay cả khi đã không còn co giật trong nhiều năm.

Người ta tin rằng co giật khi ngủ được kích hoạt bởi những thay đổi trong hoạt động điện trong não của bạn trong một số giai đoạn ngủ và thức. Hầu hết các cơn co giật về đêm xảy ra ở giai đoạn 1 và giai đoạn 2, là những khoảnh khắc của giấc ngủ nhẹ hơn. Co giật về đêm cũng có thể xảy ra khi thức dậy. Cả co giật khu trú và toàn thể đều có thể xảy ra trong khi ngủ.

Co giật về đêm có liên quan đến một số loại động kinh, bao gồm:

động kinh myoclonic vị thành niên

co giật tonic-clonic khi thức dậy

rolandic lành tính, còn được gọi là động kinh khu trú lành tính thời thơ ấu

trạng thái điện động kinh khi ngủ

Hội chứng Landau-Kleffner

động kinh khởi phát phía trước

Co giật về đêm làm gián đoạn giấc ngủ. Chúng cũng ảnh hưởng đến sự tập trung và hiệu suất tại nơi làm việc hoặc trường học. Co giật về đêm cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ đột tử bất ngờ trong bệnh động kinh, đây là một nguyên nhân hiếm gặp gây tử vong ở những người mắc bệnh động kinh. Thiếu ngủ cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra cơn động kinh. Các tác nhân khác bao gồm căng thẳng và sốt.

Co giật về đêm ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Co giật và động kinh phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ em hơn bất kỳ nhóm tuổi nào khác. Tuy nhiên, trẻ em bị động kinh thường hết co giật khi đến tuổi trưởng thành.

Cha mẹ của trẻ sơ sinh đôi khi nhầm lẫn một tình trạng gọi là rung giật cơ khi ngủ ở trẻ sơ sinh lành tính với chứng động kinh. Trẻ sơ sinh bị rung giật cơ có biểu hiện giật không chủ ý, thường trông giống như động kinh.

Một điện não (EEG) sẽ không có khả năng hiển thị những thay đổi trong não sao cho phù hợp với chứng động kinh. Thêm vào đó, rung giật cơ hiếm khi nghiêm trọng. Ví dụ, nấc cụt và giật mình khi ngủ là các dạng của rung giật cơ.

Chẩn đoán co giật về đêm

Có thể khó chẩn đoán cơn co giật về đêm vì chúng xảy ra khi nào. Co giật khi ngủ cũng có thể bị nhầm lẫn với chứng mất ngủ do ký sinh trùng, một thuật ngữ chung để chỉ một nhóm rối loạn giấc ngủ. Những rối loạn này bao gồm: mộng du; nghiến răng; hội chứng chân không yên.

Để xác định dạng động kinh mà bạn có thể mắc phải, bác sĩ sẽ đánh giá một số yếu tố, bao gồm: loại động kinh bạn có; độ tuổi mà bạn bắt đầu bị co giật; tiền sử gia đình bị động kinh; các điều kiện y tế khác mà bạn có thể có

Để chẩn đoán bệnh động kinh, bác sĩ có thể sử dụng:

hình ảnh hoạt động điện trong não của bạn được ghi lại bằng điện não đồ

cấu trúc não của bạn như được hiển thị trong chụp CT hoặc MRI

hồ sơ về hoạt động co giật của bạn

Nếu bạn nghi ngờ trẻ sơ sinh hoặc con mình bị co giật về đêm, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ. Bạn có thể theo dõi con mình bằng cách:

sử dụng màn hình trẻ em để bạn có thể nghe và xem liệu có xảy ra co giật hay không

theo dõi các dấu hiệu vào buổi sáng, chẳng hạn như buồn ngủ bất thường, đau đầu và các dấu hiệu chảy nước dãi, nôn mửa hoặc ướt đẫm giường

sử dụng máy theo dõi động kinh có các tính năng như cảm biến chuyển động, tiếng ồn và độ ẩm.