1. Hoang tưởng là gì?

Hoang tưởng là gì? Đây chắc hẳn là thắc mắc của rất nhiều người hiện nay. Trên thực tế, đây là một căn bệnh về thần kinh, rối loạn tâm thần hình thành trong thời gian dài. Khi mắc hoang tưởng, người bệnh có những suy nghĩ hết sức lệch lạc, xa rời thực tế hoặc phi lý.

Bất cứ lời giải thích nào từ bên ngoài, kể cả người thân cận nhất cũng không thể làm họ trở nên tin tưởng, nghe theo. Dù bản thân sai nhưng họ vẫn tự cho mình là đúng, có niềm tin mãnh liệt vào chính mình một cách cố chấp.

Cho đến thời điểm hiện tại, nguyên nhân cụ thể gây ra chứng hoang tưởng vẫn chưa được tìm ra. Người ta điều trị căn bệnh này chủ yếu dựa trên biểu hiện, từ đó khắc phục dần để đưa họ quay trở về trạng thái ban đầu khỏe mạnh.

Có nhiều dạng hoang tưởng khác nhau, mỗi dạng có các biểu hiện và triệu chứng riêng biệt, tuy nhiên, để nhận ra chúng thì không hề đơn giản.

Hoang tưởng có nhiều biểu hiện khác nhau

2. Phân loại hoang tưởng là gì?

Để dễ dàng hơn trong việc điều trị, các chuyên gia chia hoang tưởng thành từng nhóm, dạng thức khác nhau. Hoang tưởng được chia thành 4 nhóm chính:

2.1. Hoang tưởng kỳ quái

Những suy nghĩ phi thực tế, phi lý sẽ được xếp vào nhóm bệnh hoang tưởng kỳ quái. Những người cùng một nền văn hóa chắc chắn sẽ không thể nào tiếp thu và chấp nhận được các suy nghĩ kỳ quái, lệch lạc này. Một số hoang tưởng kỳ quái cũng không xuất phát từ kinh nghiệm sống.

Lấy ví dụ như một bệnh nhân hoang tưởng về việc thay thế nội tạng từ mà vết mổ có thể lành ngay lập tức, không để lại sẹo hay dấu vết nào.

2.2. Hoang tưởng không kỳ quái

Những suy nghĩ lệch lạc dựa trên các kiến thức có thực, dựa trên một sự việc, hiện tượng có thể xảy ra được xem là hoang tưởng kỳ quái. Chẳng hạn như một người nào đó cho rằng bản thân đang gặp phải vấn đề về truy sát, làm hại. Trên thực tế, tình huống này có thể xảy ra, nhưng ở người bệnh hoang tưởng, biểu hiện lại thái quá, vượt ngoài tầm kiểm soát.

2.3. Hoang tưởng phù hợp với tâm trạng

Những suy nghĩ lệch lạc xuất phát từ chính tâm trạng, vấn đề tình cảm hôn nhân, gia đình… của người bệnh được xem là hoang tưởng phù hợp với tâm trạng. Chẳng hạn như người bệnh luôn có suy nghĩ vợ/chồng, người yêu mình đang ngoại tình, lừa dối mình. Tuy nhiên, thực tế không hề có điều này xảy ra. Người bệnh chỉ đang cố tưởng tượng và áp đặt các suy diễn của mình vào người bạn đời mà thôi.

2.4. Hoang tưởng độc lập với tâm trạng

Người mắc hoang tưởng dạng này thường cho rằng bản thân có khiếm khuyết về cơ thể, trong mình đang mang một căn bệnh nan y, không thể chữa trị, bệnh hiếm gặp nào đó. Vì vậy mà họ luôn căng thẳng, lo lắng, buồn rầu dễ dẫn đến nhiều vấn đề về tâm lý khác.

Người mắc bệnh hoang tưởng thường không chịu thừa nhận tình trạng bệnh của cơ thể

3. Những nội dung chủ yếu của hoang tưởng là gì

Dưới đây là các dạng nội dung phổ biến của hoang tưởng, dựa vào đó, bạn có thể nhận biết rõ hơn về biểu hiện của bệnh. Hoang tưởng có biểu hiện hết sức đa dạng và phong phú, bởi vì vậy mà rất khó để nhận biết sớm. Hãy cùng theo dõi nội dung dưới đây:

- Hoang tưởng bị hại: Khi mắc dạng hoang tưởng này, người bệnh luôn có suy nghĩ ai đó đang theo dõi, ám hại, đe dọa mình. Đối tượng có thể làm hại mình bất cứ lúc nào, vì vậy mà tâm lý luôn bất ổn, e dè, sợ sệt. Ngoài phòng bị, bệnh nhân có thể phản kháng, tấn công người mình nghi ngờ.

- Hoang tưởng về sự kiểm soát: Ai đó đang cố gắng kiểm soát suy nghĩ và hành vi của người bệnh. Họ luôn có các suy nghĩ lệch lạc và sợ hãi người lạ mặt, thậm chí họ còn nghi ngờ cả người thân, đồng nghiệp, bạn bè…

- Hoang tưởng ghen tuông: Khác với ghen tuông thông thường, hoang tưởng ghen tuông làm người bệnh mất hết lý trí và có các suy nghĩ mang sự suy diễn, xa rời thực tế. Bản thân người bệnh không hề tin tưởng người yêu, vợ hay chồng mình, họ cho rằng đối phương đang lén lút quen với ai đó. Mặc dù mọi bằng chứng và sự thật không phải như vậy, nhưng người bệnh vẫn cố tìm ra các chi tiết nhỏ để gán ghép.

- Hoang tưởng tự buộc tội: Người bệnh luôn có trong mình cảm giác tội lỗi, bất cứ hành động nào cũng cảm thấy e dè và xem là lỗi lầm mặc dù sự thật hoàn toàn trái ngược.

- Hoang tưởng nghi bệnh: Khi mắc dạng rối loạn hoang tưởng này, người bệnh luôn cho rằng bản thân đang gặp vấn đề về sức khỏe, cơ thể có bất thường mà không thể nào chữa khỏi.

- Hoang tưởng tự cao: Khi mắc, người bệnh luôn đề cao quá mức bản thân về năng lực và vị thế. Vì vậy, họ có cảm giác đứng đầu, thậm chí nghĩ rằng mình có siêu năng lực dị biệt.

Có rất nhiều biểu hiện của bệnh hoang tưởng

4. Những nguyên nhân gây nên triệu chứng hoang tưởng là gì?

Những yếu tố dưới đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây hoang tưởng, nhưng chúng có khả năng tăng tỉ lệ mắc bệnh. Vì vậy, để phòng tránh, mọi người nên hạn chế lặp lại, thay vào đó là duy trì lối sống lành mạnh và khoa học.

4.1. Ngủ quá ít

Ít ai biết rằng, một đêm thức trắng hay không ngủ đủ giấc có tác hại đến sức khỏe rất nhiều. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân gây nên rối loạn tâm lý, hoang tưởng và một số chứng bệnh về trầm cảm khác.

Thói quen ngủ không đủ 7 – 8 giờ đồng hồ mỗi ngày, thức khuya, ngủ thất thường vô cùng gây hại cho hệ thần kinh của con người. Sáng hôm sau một đêm mất ngủ, bạn chắc chắn sẽ không thể tỉnh táo, minh mẫn như những người đã có một giấc ngủ ngon. Hơn nữa, sự thiếu tỉnh táo có thể làm bạn dễ nổi nóng, bực tức hơn với mọi người xung quanh.

Vì vậy, để ngăn ngừa và giảm tỉ lệ mắc hoang tưởng, cũng như các căn bệnh về tâm lý khác, bạn nên duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh với giấc ngủ đúng giờ, đủ giấc.

4.2. Căng thẳng, stress

Căng thẳng, lo âu kéo dài trong thời gian dài cũng là một trong những nguyên nhân gây ra chứng rối loạn hoang tưởng, rối loạn tâm lý ở mọi người. Điều này ngày càng tăng cao do cuộc sống quá nhiều áp lực hiện nay.

Từ những khiếm khuyết trong tình cảm, công việc, gia đình, các mối quan hệ xung quanh… đều có thể tác động tiêu cực đến người nào đó.

Chính những căng thẳng kéo dài hình thành lâu dài ngày này qua ngày khác đã làm rối loạn tâm lý, gây ra bệnh hoang tưởng ở người bệnh.

4.3. Rối loạn tâm thần

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, khi mắc một số bệnh lý về tâm thần nhất định, người bệnh có thể đồng thời mắc các triệu chứng của hoang tưởng như ảo giác, ảo thanh… Trong số đó, các trường hợp được thống kê nhiều nhất thường mắc hoang tưởng kỳ quái, tự cao.

Bên cạnh đó, các đối tượng bị rối loạn thần kinh vì nghiện rượu có tỉ lệ mắc hoang tưởng cực kỳ cao, đa phần là hoang tưởng ghen tuông.

4.4. Việc sử dụng chất

Về mặt sinh hóa, sử dụng các chất kích thích mạnh có trong cần sa, ma túy, rượu độ cồn cao… các chất như nấm hướng thần, cocaine, methamhetamine…suốt quá trình dài cũng tăng tỉ lệ mắc hoang tưởng, ảo giác, rối loạn thần kinh.

Khi cai được các chất gây nghiện, loại trừ hoàn toàn chất hóa học có hại ra khỏi cơ thể, tỉ lệ điều trị hoang tưởng sẽ tăng lên.

4.5. Suy giảm trí nhớ

Bệnh Alzheimer và các dạng sa sút trí tuệ khác xuất hiện ở độ tuổi trên 65 cũng được xếp vào nhóm nguyên nhân gây hoang tưởng, rối loạn thần kinh. Do đó, việc tăng cường bổ sung các chất bồi bổ não bộ, tăng cường trí nhớ khi bước sang giai đoạn sau 40 là điều hết sức cần thiết để ngăn ngừa bệnh tật.

4.6. Tổn thương não

Hoang tưởng có thể xuất hiện sau một tổn thương ở não. Có thể bao gồm:

- Chấn thương sọ não: Tụ máu dưới màng cứng, ngoài màng cứng.

- Áp xe não

- Viêm não, viêm màng não.

- Đột quỵ não.

- Dập não, u não,…

- Hoang tưởng có thể xuất hiện sau u não.

Các tổn thương não là nguyên nhân gây ra bệnh hoang tưởng

4.7. Bệnh hệ thống

Một số bệnh lý cơ thể có tính chất hệ thống có thể gây ra triệu chứng hoang tưởng. Điển hình là:

- Bệnh đái tháo đường.

- Thiếu máu não.

- Suy nhược cơ thể, suy thận, suy tim.

- Suy dinh dưỡng.

- Ung thư,…

5. Những triệu chứng chính của hoang tưởng

Ngoài những biểu hiện mang tính đặc trưng của từng dạng, hoang tưởng còn có các triệu chứng chung dưới đây. Khi theo dõi và phát hiện người thân có những biểu hiện này kéo dài, ngày càng gia tăng mức độ, hãy đưa họ đi kiểm tra tại các cơ sở y tế ngay.

- Vẻ mặt luôn nhăn nhó, căng thẳng, không thoải mái, luôn có cảm giác phòng bị, đề phòng với cả những người thân cận nhất của mình.

- Đặc biệt không tin tưởng vào bất cứ ai, không nghe theo lời giải thích nào, luôn tin bản thân là đúng đắn.

- Luôn có cảm giác sợ hãi, thường suy diễn rồi hiểu lầm người khác.

- Luôn cho bản thân là nạn nhân, người bị mọi người xung quanh xa lánh, đối xử ngược đãi…

- Tự tách biệt dần với gia đình, xã hội, tập thể.

- Luôn phóng đại sự việc, cường điệu quá mức về khả năng của bản thân…

- Có ý nghĩ kỳ quái như siêu năng lực, mọc thêm tay chân, giải cứu thế giới…

- Có suy nghĩ ghen tuông vô cớ, thậm chí là tự suy diễn ra những sự việc nào đó rồi đổ lỗi cho người thân, vợ, chồng…

6. Chẩn đoán hoang tưởng như thế nào?

Đa phần các trường hợp được chẩn đoán hoang tưởng đều dựa trên biểu hiện lâm sàng, yếu tố hỏi bệnh. Vì thiên về rối loạn tâm lý nên việc nhận biết sớm hoang tưởng dựa triệu triệu chứng là điều hết sức quan trọng. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào sự quan tâm, chăm sóc từ người thân đối với người bệnh.

Sau đó, các bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm hỗ trợ cho chẩn đoán, bao gồm:

- CT Scan sọ não.

- MRI sọ não.

- Đường máu, công thức máu.

- Điện tim, siêu âm tim.

- Điện não đồ.

- Test chất ma túy trong máu.

Quá trình xác định hoang tưởng không hề đơn giản, vì vậy, việc điều trị cũng bị ảnh hưởng ít nhiều. Thế nhưng, vì biểu hiện ban đầu tồn tại “ngấm ngầm” bên trong người bệnh nên để phát hiện sớm hoang tưởng dường như cực kỳ khó.

Khi các triệu chứng đã bộc lộ ra ngoài rõ ràng, người mắc đang ở giai đoạn nặng của hoang tưởng dẫn đến kéo dài thời gian điều trị, tỉ lệ thành công thấp hơn.

7. Điều trị hoang tưởng là gì?

Như đã đề cập, mỗi người sẽ có một mức độ mắc bệnh khác nhau, các dạng hoang tưởng cũng có triệu chứng đặc trưng riêng. Do đó, điều trị còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố hay mỗi người bệnh sẽ có các phương pháp riêng, cũng như nhận về hiệu quả tùy thích.

Bạn cũng dễ dàng nhận ra rằng, hầu hết những bệnh nhân mắc rối loạn tâm thần đều từ chối điều trị, họ không chấp nhận bản thân bị bệnh. Hiểu nom na, người bị bệnh tâm thần luôn cho mình khỏe mạnh mà không chấp nhận bất cứ phương pháp điều trị nào. Điều này tạo ra sự khó khăn lớn trong quá trình điều trị.

Có rất nhiều các phương pháp điều trị hoang tưởng khác nhau, chẳng hạn như:

- Sử dụng thuốc: Ở thời gian đầu sau khi được chẩn đoán mắc hoang tưởng, các bác sĩ sẽ giảm tỉ lệ xuất hiện ảo giác, căng thẳng ở người bệnh bằng một số loại thuốc nhất định. Sử dụng thuốc kháng ảo giác sẽ giúp họ ổn định hơn về tâm lý, hạn chế xuất hiện suy nghĩ sai lệch dẫn đến hành động bất thường.

- Vật lý trị liệu: Thời gian sau khi áp dụng các loại thuốc cho kết quả khả quan, người bệnh sẽ được cho theo các phương pháp vật lý trị liệu để phục hồi tâm lý, thay đổi trở lại thế giới quan. Vật lý trị liệu có thể là các cuộc trò chuyện với bác sĩ, các hoạt động ngoại khóa, các lớp học… Tất cả đều vì mục đích giúp người mắc hoang tưởng có tâm lý ổn định hơn, không còn suy nghĩ lệch lạc nữa.

- Kết hợp các loại thuốc đông y, châm cứu, massage: Một số loại thảo mộc tự nhiên trong đông y cũng có tác dụng ngăn chặn ảo giác, ổn định tinh thần hiệu quả. Trong đó chắc chắn phải kể đến an tức hương, câu đằng, hoan bì hợp… Ngoài ra, massage hay châm cứu cũng hỗ trợ giảm thiểu căng thẳng, lo âu, điều rất cần thiết với người đang mắc hoang tưởng.

Với nhiều dạng hoang tưởng khác nhau, căn bệnh này có triệu chứng rất đa dạng và phong phú. Do đó, các phương pháp điều trị, chữa khỏi bệnh cũng phụ thuộc rất nhiều vào mức độ và biểu hiện của hoang tưởng. Kiên trì áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp chính là “chìa khóa” giúp bạn thoát khỏi hoang tưởng nhanh chóng nhất.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI