Sự thật về tính di truyền và lây lan của bệnh tâm thần

Bệnh tâm thần có lây không?

Không chỉ hiện nay mà từ xưa, thường người ta có định kiến xa lánh người có vấn đề về tâm thần. Họ thường cho rằng việc ở gần một người bệnh tâm thần thì sẽ bị tâm thần giống vậy. 

Tuy nhiên, đây là một quan niệm không hoàn toàn đúng đắn. Sở dĩ như vậy là vì hiện tại chỉ mới ghi nhận có một triệu chứng tâm thần có thể lan từ người bệnh sang người lành, đó là triệu chứng hoang tưởng, hay còn gọi là hiện tượng Folie a deux. Việc này có thể được giải thích thông qua các cơ chế của hoang tưởng.

Và khi chung sống với một người hoang tưởng, giả thiết được đưa ra rằng não bộ chúng ta sẽ “thích nghi” dần với chính niềm tin sai lầm này, cũng giống nhau trường hợp “nhập gia tùy tục".

Một điều cần chú ý rằng, việc điều trị hoang tưởng của người lành bị lây bệnh sẽ khó hơn người bệnh ban đầu rất nhiều. Tuy nhiên, việc này cũng không phải dễ xảy ra, thứ nhất chỉ thường gặp với triệu chứng hoang tưởng, bên cạnh đó, thường thì người lành mà có thể bị lây bệnh vốn dĩ đã có sẵn những yếu tố nguy cơ.

Ngoài ra, bệnh tâm thần không lây lan qua tiếp xúc cũng như qua các sinh hoạt gia đình thường ngày như ăn uống, học tập, làm việc chung... Bệnh cũng không lây lan qua côn trùng chích như muỗi đốt,... 

Bệnh tâm thần không có tính chất lây lan

Bệnh tâm thần có di truyền không?

Bệnh tâm thần không phải là một bệnh lây nhiễm, không lây qua tiếp xúc cũng như sinh hoạt hằng ngày. Vậy người trong một nhà bị tâm thần thì các thành viên có hoàn toàn không có nguy cơ mắc bệnh không?

 Sở dĩ như vậy là vì nguy cơ ở đây không phải do “lây nhiễm”, mà là bởi yếu tố di truyền. Thật vậy, tâm thần là một bệnh của hệ thần kinh, não bộ, do đó càng có liên quan tới yếu tố di truyền.

Tuy nhiên, yếu tố di truyền này cũng chỉ là một nguy cơ, không phải tất cả các trường hợp mắc bệnh tâm thần di truyền cho con em mình.

Vấn đề di truyền sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến một số bệnh tâm thần nhưng không phải là tuyệt đối. Theo các thống kê, nếu cha hoặc mẹ bị bệnh tâm thần thì trẻ sinh ra có nguy mắc bệnh với tỉ lệ 16,4%; nếu cả cha và mẹ bị bệnh thì tỉ lệ này là 68,1%; anh, chị, em ruột của bệnh nhân tâm thần có nguy cơ mắc bệnh với tỉ lệ 14,3%.

Bệnh tâm thần có tính di truyền

Có không ít các trường hợp, bệnh phát sinh trong một thành viên của gia đình mà không thấy trong những thành viên khác, hay có trường hợp cả cha mẹ đều có bệnh nhưng con cháu lại khỏe mạnh bình thường.

Tuy nhiên vẫn có thể kết luận được rằng, bệnh tâm thần là sự tác động tương hỗ giữa các yếu tố môi trường và yếu tố gia đình, có nghĩa là khi các yếu tố môi trường không thuận lợi sẽ thúc đẩy các yếu tố di truyền tiềm ẩn làm cho bệnh bùng phát.

Do đó chúng ta không cần và cũng không nên cách ly người bệnh tâm thần ra khỏi gia đình và cộng đồng. Chính nhờ sống hòa nhập với cộng đồng mà người bệnh sẽ cảm thấy thoải mái, không có cảm giác phân biệt đối xử, nhờ đó bệnh sẽ chậm tiến triển và dần tiến triển tốt hơn.

TƯ VẤN ĐIỀU TRỊ BỆNH TÂM THẦN, HOANG TƯỞNG

0378 041 262

(Lang y Bùi Thị Hạnh: Khu Đồng Mát, Phường Tân An, Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh)

0913 82 60 68

(10/1/2A đường số 26, Khu phố 7, Phường Linh Đông, Quận Thủ Đức, tp. HCM)