Rối loạn nhân cách hoang tưởng là bệnh gì?

Nhiều người nghĩ rối loạn nhân cách là thay đổi tính cách một cách đột ngột, đây cũng là một điều đúng đắn. Hiểu một cách chính xác hơn những người mắc hội chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng thường rất lập dị, khó hiểu, nhiều khi rất khó nắm bắt.

Biểu hiện chính  của người mắc hội chứng tâm lý này chính là ngại giao tiếp, không muốn giao thiệp với bất cứ ai. Bên cạnh đó, người mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng thường dễ hận thù, tức giận với những điều hết sức nhỏ nhặt.

Khi một bệnh nhân mắc hội chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng duy trì một niềm tin cố chấp trong thời gian dài không được điều trị, họ có thể mắc rối loạn hoang tưởng. người mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng hay rối loạn hoang tưởng đều có các thói quen sinh hoạt, chức năng cơ thể vẫn hoạt động như bình thường.

Người bị rối loạn nhân cách hoang tưởng thường khá lập dị

Triệu chứng thường gặp của người bị rối loạn nhân cách hoang tưởng

Theo nghiên cứu, ban đầu, các dấu hiệu của chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng có thể dễ bị nhầm lẫn với bệnh hoang tưởng, đặc biệt là hoang tưởng bị hại, cụ thể như sau:

- Người bệnh bắt đầu lo ngại mọi người xung quanh đang có hành động kỳ lạ, kỳ bí làm hại mình hay nói xấu sau lưng mình;

- Trong suy nghĩ luôn muốn những người khác sẽ bị lợi dụng, là nạn nhân trong sự việc nào đó;

- Không bao giờ tin tưởng bất cứ ai, kể cả những người thân cận nhất, bệnh nhân rối loạn nhân cách hoang tưởng vô cùng đa nghi. Trong suy nghĩ của họ, bệnh nhân luôn cho rằng bản thân chính là nạn nhân của mọi người, đang bị lợi dụng cho mục đích nào đó;

- Không thoải mái khi giao tiếp với mọi người, không dễ dàng tâm sự với bất cứ ai, khép mình vì sợ những người xung quanh sẽ lấy được thông tin nào đó để uy hiếp, làm hại;

- Dễ dàng hận thù, tức giận ai đó, khó tha thứ cho lỗi lầm của mọi người;

- Nhạy cảm, dễ dàng thay đổi cảm xúc, thái độ;

- Rất khó khăn để hợp tác làm việc với ai đó, nhất là làm việc nhóm;

- Hay suy nghĩ, nghĩ đơn giản thành phức tạp;

- Hung tính, nóng tính, có thể tấn công đối phương khi nổi giận kèm theo sự đa nghi;

- Nghi ngờ người yêu, vợ hay chồng mình đang giấu mình điều gì đó, thậm chí là đang ngoại tình, không chung thủy;

- Có tính ghen tỵ, ganh đua, thủ đoạn;

- Dễ bị mọi người cô lập vì tính tình lập dị;

Nếu bắt gặp các triệu chứng kể trên ở chính mình hay bất cứ ai đó, hãy đến ngay cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để kiểm tra, chẩn đoán và theo dõi. Từ đó, các bác sĩ sẽ giúp bạn đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả nhất.

Rối loạn nhân cách hoang tưởng là một bệnh tâm lý riêng biệt

Khi nào người bị rối loạn nhân cách hoang tưởng cần phải gặp bác sĩ?

Không hề đơn giản để phát hiện sớm người bệnh tâm lý, rối loạn nhân cách hoang tưởng ở giai đoạn đầu, việc này dường như là không thể. Sở dĩ như vậy là bởi vì lúc này, tâm lý chỉ đang rối loạn nhẹ, các thói quen sinh hoạt và cơ chế hoạt động của người bệnh vẫn được duy trì hết sức bình thường. Bởi vậy, chỉ đến khi các dấu hiệu bắt đầu trở nên nặng nề và nghiêm trọng hơn, người bệnh mới được phát hiện.

Ngay sau khi nhận thấy sự khác biệt về tính cách, cách ứng xử và các hành động của người thân cho thấy có sự tương đồng với biểu hiện bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng, bạn chắc chắn nên đưa ngay họ đến cơ sở y tế để được kiểm tra chính xác hơn, tránh để bệnh ngày càng trở nên nghiêm trọng.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng?

Cho đến hiện tại, vẫn chưa có nghiên cứu nào tìm thấy chính xác cơ chế gây nên bệnh hoang tưởng hay rối loạn nhân cách hoang tưởng ở con người. Thay vào đó, các nhà khoa học chỉ tìm thấy được mối liên hệ giữa yếu tố sinh học và tâm lý làm ảnh hưởng đến tinh thần của người bệnh.

Sau đó, ảnh hưởng trực tiếp đến rối loạn tâm lý và gây nên rối loạn nhân cách hoang tưởng, hoang tưởng hay các bệnh tâm thần khác. Người mắc tâm thần phân liệt hay có các chấn thương ở não bộ có tỉ lệ mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng, hoang tưởng cao hơn.

Những ai thường mắc bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng?

Các nghiên cứu và khảo sát đều chỉ ra rằng, rối loạn nhân cách hoang tưởng thường xuất hiện ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên tỉ lệ cao nhất là người trưởng thành. Bên cạnh đó, số lượng bệnh nhân mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng ở người trưởng thành là nam giới cao hơn so với nữ giới.

Các vị chuyên gia cũng chỉ ra rằng, giảm thiểu một số yếu tố trong thói quen sinh hoạt hằng ngày có thể sẽ giúp giảm thiểu tỉ lệ mắc bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng hay rối loạn hoang tưởng.

Cụ thể, các yếu tố có nguy cơ ảnh hưởng đến bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng như sau:

- Giới tính: nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn;

- Bệnh sử gia đình về sức khỏe tâm thần: Rối loạn nhân cách hoang tưởng phổ biến, tâm thần phân liệt;

- Yếu tố môi trường: Chấn thương thể chất và cảm xúc thời từ thời thơ ấu, lẫn khi lớn lên trong thời gian dài.

Trẻ bị tổn thương tâm lý dễ bị rối loạn nhân cách hoang tưởng khi lớn lên

Rối loạn nhân cách hoang tưởng và hoang tưởng có giống nhau không?

Như đã phân tích, rối loạn nhân cách hoang tưởng và hoang tưởng là hai căn bệnh về rối loạn tâm lý hoàn toàn khác nhau. Người mắc hoang tưởng sẽ có rất nhiều thể, dạng với đa dạng các biểu hiện và triệu chứng khác nhau. Trong khi đó, rối loạn nhân cách hoang tưởng chỉ là một căn bệnh rối loạn tâm lý riêng biệt. Người mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng lâu ngày có thể trở thành bệnh nhân của hoang tưởng.

Vậy bệnh hoang tưởng có các dạng cụ thể nào?

- Hoang tưởng được yêu:

Người mắc hoang tưởng được yêu đa phần đều ở lứa tuổi từ 18 trở đi, khi cảm giác yêu đương đã xuất hiện mãnh liệt. Khi mắc dạng rối loạn hoang tưởng này, người bệnh luôn cho rằng ai đó (người quen hoặc người xa lạ, người nổi tiếng, người vừa chỉ gặp một lần…) đang yêu thương mình vô bờ bến. Bệnh nhân thậm chí còn tưởng tượng ra rất nhiều các tình huống tương tác giữa mình và đối phương dù các cử chỉ rất bình thường. Bệnh nhân cũng tìm mọi cách để liên lạc, tìm đến nhà, theo dõi, dường như là quấy rối cuộc sống của đối phương làm họ cảm thấy sợ hãi, nguy hiểm.

Chính vì ảo tưởng yêu đương mà người mắc hoang tưởng được yêu sẽ có các hành động rất tiêu cực nếu phát hiện ra đối phương có người tiếp cận, nhất là có người yêu. Có thể bệnh nhân sẽ nảy sinh ra các hành động không kiểm soát như tấn công, giết hại, tự sát…

- Hoang tưởng tự cao:

Đây cũng là một trong những dạng hoang tưởng phổ biến mà mọi người hiện nay đang mắc phải làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống rất nhiều. Bệnh nhân mắc dạng hoang tưởng tự cao thường là những người có địa vị nhất định, có học thức và tiếng nói, nhưng vì một cản trở tâm lý nào đó mà bị rối loạn tâm lý nghiêm trọng.

Khi mắc hoang tưởng tự cao, người bệnh luôn có suy nghĩ bản thân là người vĩ đại như các bậc thánh nhân, người sở hữu siêu năng lực, siêu trí tuệ phi phàm, có thể sáng tạo ra nhiều món đồ phi thường vượt xa trí tưởng tượng của con người.

Người bị hoang tưởng tự cao thường có cái tôi rất lớn, khó có thể chấp nhận các chỉ trích, phản đối lại ý kiến của chính mình. Họ duy trì niềm tin mãnh liệt bên trong mình rằng họ là người vĩ đại, không ai có thể sánh kịp.

Chính vì vậy mà bệnh nhân mắc hoang tưởng tự cao rất có thể bị xa lánh hay tự cô lập chính mình ra khỏi tập thể, tổ chức, cộng đồng. Khi bị dồn nén quá mức, người mắc bệnh hoang tưởng tự cao rất dễ mắc các chứng tâm thần khác.

- Hoang tưởng ghen tuông:

Khác với hoang tưởng được yêu, hoang tưởng ghen tuông luôn áp đặt người yêu, vợ hay chồng mình ngoại tình, không còn tình yêu với mình nữa. Trong suy nghĩ của người mắc bệnh cuồng ghen, họ luôn tìm cách móc nối các sự kiện bình thường trở thành bằng chứng ngoại tình, phản bội của đối phương. Dù các bằng chứng ấy vô cùng phi lý nhưng họ lại tin vào vô điều kiện, bất chấp đúng sai.

Khi mắc chứng hoang tưởng ghen tuông, người bệnh luôn cảm thấy tò mò, hiếu kì về cuộc sống, đời tư, mọi sinh hoạt khi không có mình ở đó của chồng, vợ hay người yêu. Chính vì vậy, họ có xu hướng tìm tòi tin nhắn trong điện thoại, mạng xã hội của đối phương, theo dõi hay thuê người theo dõi chặt chẽ người tình của mình. Lâu dần, trong tâm lý người bệnh sẽ hình thành nên một nỗi sợ hãi, lo lắng và bất an, trong đầu luôn suy nghĩ đến cảnh tượng người kia đang ngoại tình, không chung thủy với mình.

Bệnh hoang tưởng ghen tuông cũng giống như hoang tưởng được yêu dễ sinh ra các suy nghĩ tiêu cực, hành động nguy hiểm, có thể gây hại cho bản thân lẫn mọi người xung quanh mình.

- Hoang tưởng bị hại

Đây là dạng hoang tưởng có nhiều điểm chung với chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng. Vì khi mắc hai chứng bệnh tâm lý này, người bệnh luôn có sự lo lắng, căng thẳng và sợ hãi thường trực trong chính mình. Họ luôn có cảm giác người nào đó đang theo dõi nhằm làm hại, giết hại hay quấy rối bản thân mình. Chính vì vậy, bệnh nhân mắc hoang tưởng bị hại không tin tưởng bất cứ ai, không sẵn sàng giao tiếp hay trò chuyện với ai. Người bệnh luôn có tư thế, tâm lý phòng bị cao độ vì nghĩ rằng bất cứ lúc nào cũng sẽ có người nào khác ám hại, gây tổn hại đến mình.

Hoang tưởng bị hại có điểm tương đồng với rối loạn nhân cách hoang tưởng

Bên ở giai đoạn nặng có thể gây nên ảo giác, ảo thanh với các khung cảnh như bị hại thực sự làm người bệnh nảy sinh các hành động chống đối, phản công, đánh trả nguy hiểm khó lường.

- Hoang tưởng dạng cơ thể

Người mắc dạng hoang tưởng này luôn tồn tại trong đầu suy nghĩ bản thân từ khi sinh ra đã có các khiếm khuyết nào đó hay bản thân đang mắc chứng bệnh nào đó khác lạ, kì bí mà khoa học chẳng thể nào chứng minh được. Những người àny vì vậy mà luôn có cảm giác sợ hãi, lo lắng và căng thẳng, thậm chí là tự ti về cơ thể khiếm khuyết vì tưởng tượng của chính mình.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng?

Dưới đây được xem là những phương pháp điều trị rối loạn nhân cách hoang tưởng mang đến nhiều hiệu quả hiện nay.

Tư vấn tâm lý

Thông thường, ngay sau khi được chẩn đoán mắc bệnh tâm lý, thần kinh, gia đình bệnh nhân đa phần sẽ đưa họ đến các cơ sở y tế, bệnh viện để trò chuyện cùng các bác sĩ tâm lý. Trò chuyện với chuyên gia, bác sĩ tâm lý sẽ giúp người mắc bệnh rối loạn tâm lý như hoang tưởng, rối loạn nhân cách hoang tưởng hồi phục tốt hơn khả năng giao tiếp, tiếp xúc với mọi người xung quanh, từ đó xóa bỏ các nỗi sợ hãi thường trực trong bản thân mình.

Phương pháp phục hồi tâm lý

Khác với trị liệu bằng tâm lý theo cách trò chuyện, các phương pháp phục hồi tâm lý sẽ đưa bệnh nhân vào các hoạt động cụ thể như làm việc, vui chơi, làm quen với các bạn mới… từ đó, họ có thể xóa dần các khoảng cách vô hình trong chính mình, dần phục hồi lại các thói quen như trước đây.

Kết hợp liệu pháp phục hồi tâm lý với sử dụng thuốc đúng cách sẽ giúp bệnh nhân mắc hoang tưởng, rối loạn nhân cách hoang tưởng phục hồi sức khỏe tinh thần nhanh chóng, hiệu quả hơn.

Phục hồi tâm lý rất quan trọng đối với người bị rối loạn nhân cách hoang tưởng

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Chắc chắn, với các bệnh nhân mắc bệnh hoang tưởng hoặc rối loạn nhân cách hoang tưởng thì chế độ sinh hoạt hợp lý là điều vô cùng cần thiết. Đây là điều mà gia đình bệnh nhân nên chú ý để giúp họ có thể sớm phục hồi về tình trạng bình thường.

Sử dụng đông y để điều trị rối loạn nhân cách hoang tưởng

Ngày nay, điều trị bệnh tâm lý, bệnh về rối loạn nhân cách hoang tưởng bằng đông y cũng mang đến nhiều hiệu quả khả quan. Đối với điều trị hoang tưởng, rối loạn nhân cách hoang tưởng, các chuyên gia khuyến nghị bệnh nhân nên sử dụng đông y vì chúng có tính an thần, bổ não, giảm căng thẳng, điều hòa khí huyết… để đạt được hiệu quả tốt nhất. Một số vị thuốc Đông y như hoan bì hợp, hạt sen, câu đằng, an tức hương… được xem là mang đến những yếu tố vừa nêu ra, tốt cho sức khỏe người mắc hoang tưởng hay rối loạn nhân cách hoang tưởng.

Hoang tưởng và rối loạn nhân cách hoang tưởng đều có điểm chung là gây ảnh hưởng đến đời sống thực tế của người bệnh. Chính vì vậy, các chứng rối loạn tâm thần này cần phải được điều trị nhanh chóng, triệt để nhất.

CÁCH CHỮA KHỎI BỆNH BẰNG ĐÔNG Y GIA TRUYỀN TRỊNH GIA CHÚNG TÔI